Mùa hè, nhiều trẻ bị rối loạn tiêu hóa, không ít cha mẹ tự ý mua men tiêu hóa cho trẻ uống vì nghĩ rằng điều này có thể cải thiện, khắc phục vấn đề trẻ gặp phải. Tuy nhiên, việc sử dụng bừa bãi có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường, ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ sau này. Hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để biết mẹ đã cho bé dùng đúng cách chưa nhé!
Tại sao việc chăm sóc tiêu hóa cho trẻ lại quan trọng?
Hệ tiêu hóa là một ống xoắn dài, bắt đầu từ miệng – nơi thức ăn vào, đi qua thực quản, dạ dày, ruột và kết thúc ở hậu môn. Nó giống như một “nhà máy” xử lý thức ăn, với các mắt xích là các bộ phận, phối hợp với nhau nhịp nhàng, phá vỡ liên kết thức ăn bằng các enzyme và hormone. Từ đó cung cấp năng lượng cho cơ thể, cũng như góp phần vào quá trình chữa lành các tế bào bị tổn thương.
Bên cạnh đó, hệ tiêu hóa của con người còn được xem như một bộ não thứ hai nhờ khả năng tác động trực tiếp đến hoạt động của não bộ, tinh thần và thể chất. Mối liên kết này phát triển mạnh mẽ trong 3 năm đầu đời. Theo đó, serotonin, một loại hormone có thể giúp não bộ thư giãn, đem lại cảm giác vui vẻ, giảm căng thẳng. 95% hormone này được sản xuất tại ruột non chứ không phải não bộ. Điều này cho thấy, hệ tiêu hóa ảnh hưởng rất lớn đến cảm xúc dù là lo lắng, căng thẳng hay thất vọng.
Không chỉ góp phần cung cấp dinh dưỡng và mang lại cảm xúc tích cực, hệ tiêu hóa còn là nơi “đóng quân” của hơn 70% hệ miễn dịch của cơ thể. Vì vậy, ăn ngon, uống sạch sẽ hỗ trợ cải thiện hệ thống miễn dịch.
Hệ tiêu hóa của trẻ giống như một cỗ máy mới, nếu được chăm sóc tốt, nó sẽ hoạt động trơn tru, hiệu quả. Ngược lại, nếu không được chăm sóc, con sẽ dễ gặp các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy, đầy hơi, khó tiêu, nhiễm trùng đường ruột, béo phì,…
Hệ tiêu hóa của trẻ ảnh hưởng lớn bởi lối sống và thói quen ăn uống. Nếu điều này kéo dài, trẻ có thể đối mặt với nhiều căn bệnh mãn tính khi trường thành. Qua các dẫn chứng trên, có thể thấy được tầm quan trọng của việc bảo vệ hệ tiêu hóa khỏe nhằm nâng cao chất lượng sống, cả về thể chất lẫn tinh thần.
Men tiêu hóa là gì?
Trẻ nhỏ là đối tượng rất dễ gặp phải các vấn đề liên quan đến tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu,… Lúc này, bổ sung men tiêu hóa đúng cách góp phần nâng cao hệ tiêu hóa của trẻ hiệu quả. Vậy men tiêu hóa là gì?
Men tiêu hóa là thuật ngữ để chỉ chế phẩm chứa các enzyme (còn gọi là diếu tố) giúp tiêu hóa thức ăn. Có thể mẹ chưa biết, từ miệng có dịch tiêu hóa thức ăn là nước bọt chứa amylase (tiêu hóa tinh bột), ở dạ dày tiết dịch vị chứa pepsin và hydrochloric (tiêu hóa protein từ chất đạm), trong ruột có dịch ruột chứa enzyme lipase (tiêu hóa chất béo), amylase (tiêu hóa tinh bột), trypsin (tiêu hóa chất đạm),… giúp hoàn tất việc tiêu hóa thức ăn. Trường hợp cơ thể không sản xuất đủ men tiêu hóa, trẻ sẽ bị khó tiêu hoặc đầy bụng. Để bổ sung men tiêu hóa cho người thiếu, người ta làm ra các chế phẩm chứa thành phần là các enzyme này. Việc bổ sung men tiêu hóa cần tuân thủ theo chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa, phụ huynh không nên tự ý cho trẻ dùng khi không thực sự cần thiết vì có thể dẫn tới một số nguy hại cho sức khỏe.
Men tiêu hóa có phải men vi sinh không?
Khi hệ tiêu hóa của trẻ gặp trục trặc, một số phụ huynh thường nghĩ ngay tới việc bổ sung men tiêu hóa hoặc men vi sinh. Tuy nhiên giữa hàng loạt các loại men cùng với việc không hiểu đúng bản chất, người dùng rất dễ bị bối rối khi không biết lựa chọn sản phẩm nào?
Nhiều ba mẹ hiểu lầm rằng men tiêu hóa và men vi sinh là một do chúng đều có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa. Vậy liệu men tiêu hóa có phải men vi sinh không? Câu trả lời là men tiêu hóa và men vi sinh hoàn toàn khác nhau về bản chất và mục đích sử dụng.
- Thứ nhất, men tiêu hóa là chế phẩm chứa các enzyme tiêu hóa với đặc tính phân cắt và chuyển hóa thức ăn để cơ thể dễ dàng hấp thụ. Còn men vi sinh chứa các lợi khuẩn, khi uống vào sẽ cân bằng tỷ lệ lợi khuẩn và hại khuẩn đường ruột
- Thứ hai, mục đích sử dụng của men tiêu hóa và men vi sinh hoàn toàn khác nhau. Men tiêu hóa được dùng giúp hấp thu và tiêu hóa thức ăn một cách dễ dàng. Men vi sinh dùng trong các trường hợp cần tăng cường hệ miễn dịch đường ruột. Do đó, men tiêu hóa là lựa chọn cho các vấn đề tiêu hóa, trong khi đó men vi sinh là lựa chọn cho việc khắc phục và ngăn ngừa các vấn đề rối loạn tiêu hóa
- Thứ ba, men tiêu hóa được xếp vào nhóm thuốc nên cần được chỉ định riêng biệt cho từng nhóm đối tượng và bệnh lý. Còn các sản phẩm men vi sinh bán trên thị trường thường dưới dạng thực phẩm chức năng
Tác dụng của men tiêu hóa đối với trẻ
Men tiêu hóa có rất nhiều tác dụng với sức khỏe, phải kể đến như:
- Cải thiện rối loạn đường ruột: Men tiêu hóa giúp phân giải thức ăn, từ đó quá trình tiêu thụ thức ăn tại ruột diễn ra thuận lợi hơn Nếu thiếu hụt men tiêu hóa, thức ăn sẽ không được chuyển hóa, cơ thể không hấp thụ được, dẫn đến hiện tượng suy dinh dưỡng ở trẻ, với các biểu hiện thường thấy như ăn không ngon, chán ăn, khó tiêu, đầy bụng,…
- Duy trì việc bổ sung dưỡng chất cho cơ thể: Bổ sung men tiêu hóa đúng cách giúp trẻ duy trì được khả năng tiêu hóa, tăng hấp thu các chất dinh dưỡng quan trọng như omega 3, vitamin K, D,…
- Phòng ngừa vấn đề tiêu hóa: Khi hệ tiêu hóa không đủ men tiêu hóa, trẻ có thể gặp phải hàng loạt các vấn đề sức khỏe như táo bón, khó tiêu, viêm loét đại trạng,… Vì vậy, bổ sung men tiêu hóa sẽ giúp trẻ phòng ngừa được các vấn đề tiêu hóa nêu trên
Trường hợp NÊN và KHÔNG NÊN dùng men tiêu hóa
Như các mẹ đã biết, men tiêu hóa chỉ được bổ sung khi thực sự cần thiết. Bởi việc lạm dụng men tiêu hóa cho trẻ không những khiến cho tình trạng tiêu hóa không được cải thiện, thậm chí ngày càng tồi tệ hơn. Khi dùng men trong thời gian dài, cơ thể sẽ trở nên “lười biếng” không sản sinh ra enzyme tiêu hóa, hậu quả là bé phải phụ thuộc suốt đời vào men tiêu hóa được đưa vào. Vì vậy, sử dụng men tiêu hóa cho trẻ cần đúng thời điểm và theo chỉ định từ bác sĩ.
Cho trẻ sử dụng men tiêu hóa khi nào?
- Bé biếng ăn kèm suy dinh dưỡng, đi ngoài phân sống
- Trẻ bị chứng thiểu toan, giảm tiết dịch men tiêu hóa, giảm toan trong dạ dày, viêm dạ dày thể teo đét,…
- Trẻ ăn uống lâu tiêu, hay bị rối loạn tiêu hóa, bụng ậm ạch
- Trẻ mới ốm dậy, người thể trạng yếu nên dùng men tiêu hóa để hệ tiêu hóa được trở nên bình thường
Khi nào không nên sử dụng men tiêu hóa cho trẻ?
- Không cho trẻ dưới 6 tháng uống men tiêu hóa vì trong những tháng đầu đời hệ tiêu hóa của trẻ vẫn chưa phát triển ổn định
- Trẻ vẫn khỏe mạnh bình thường, không khó tiêu, không chán ăn thì không nên dùng men tiêu hóa vì ít có tác dụng
- Trẻ bị tiêu chảy có kèm theo đau bụng, đại tiện phân lẫn máu hoặc nôn ra máu, bị rối loạn tiêu hóa do nhiễm độc,… cũng tuyệt đối tránh xa sản phẩm này
Cách dùng men tiêu hóa đúng cách cho trẻ
Để tránh gây hậu quả xấu cho hệ tiêu hóa và quá trình tăng trưởng của trẻ, ba mẹ cần tìm hiểu thật kỹ cách dùng các sản phẩm men tiêu hóa. Dưới đây là những hướng dẫn cụ thể mà ba mẹ cần biết:
Dùng men tiêu hóa trước hoặc trong khi ăn
Bởi vì các sản phẩm men tiêu hóa bổ sung “bắt chước” các men tiêu hóa tự nhiên tiết ra từ tuyến tụy. Vì vậy, khi men tiêu hóa phải được dùng ngay trước khi ăn. Lúc này, chúng sẽ được thực hiện đúng vai trò của mình khi thức ăn đi vào dạ dày và ruột non.
Trong một số trường hợp, mẹ có thể chia nhỏ liều của men tiêu hóa. Ví dụ như nếu trẻ ăn chậm có thể dùng 1/2 liều vào đầu bữa và phần còn lại vào giữa bữa ăn.
Sử dụng men tiêu hóa cho trẻ trong thời gian nhất định
Mẹ không nên cho bé dùng men tiêu hóa trong thời gian dài. Thường chỉ dùng 10 – 15 ngày cho mỗi đợt. Nếu muốn dùng men tiêu hóa lâu hơn, phụ huynh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Liều dùng phải có chỉ định từ bác sĩ
Bổ sung enzyme tiêu hóa cho trẻ bằng men tiêu hóa cũng tương tự như thuốc. Do đó, để có những hướng dẫn cụ thể về liều lượng, ba mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa.
Những thực phẩm tốt cho tiêu hóa của trẻ
Ngoài việc bổ sung men tiêu hóa cho trẻ, mẹ có thể giúp bé tăng cường sức mạnh của bộ máy tiêu hóa bằng cách xây dựng một chế độ ăn lành mạnh, đầy đủ và đa dạng dưỡng chất. Dưới đây là một số thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa trẻ mà mẹ nên thêm ngay vào thực đơn hàng ngày:
- Táo: Chứa nguồn pectin phong phú, thường được sử dụng để chữa tiêu chảy, táo bón. Vì vậy, ăn táo cũng được chứng minh là có khả năng giảm nguy cơ nhiễm trùng đường ruột
- Sữa chua: Đây là thực phẩm lý tưởng cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Bởi lẽ thành phần probiotic và acid lactic trong sữa chua được cho là giúp khử hoạt tính các hóa chất gây hại, góp phần tích cực trong việc cân bằng hệ tiêu hóa
- Trà kombucha: Trong trà kombucha có chứa một loạt các vi khuẩn sinh học, có tác dụng chữa lành vết loét dạ dày và góp phần cải thiện sức khỏe tiêu hoá
- Đu đủ: Đây là loại trái cây nhiệt đới thơm ngon được rất nhiều bạn nhỏ yêu thích. Trong đu đủ có chứa papain, một enzyme tiêu hóa có khả năng phá vỡ các sợi protein, làm giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích như đầy hơi, táo bón,…
- Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, bánh mì nguyên cám,… là nhóm thực phẩm có chứa hàm lượng lớn chất xơ, giúp cải thiện hệ tiêu hóa của trẻ hiệu quả
- Củ cải đường: Trong 136g củ cải có chứa tới 3.4g chất xơ. Mẹ có thể chế biến củ cải thành các món như salad hay hầm với xương cho bé để tận dụng nguồn dinh dưỡng này nhé
- Cá hồi: Đây là nguồn axit béo Omega 3 tuyệt vời, có thể giúp giảm viêm trong cơ thể. Những bé bị viêm ruột dẫn đến không dung nạp thực phẩm có thể ăn cá hồi như một cách bổ sung Omega 3 cho cơ thể
Nhìn chung, trong những năm đầu đời, hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn chỉnh nên rất dễ xuất hiện các vấn đề như chướng bụng, táo bón, tiêu chảy,… Tuy nhiên, việc sử dụng men tiêu hóa cho trẻ không phải lúc nào cũng hiệu quả, chưa kể còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe của con.
Hy vọng bài viết trên đã giúp mẹ biết được nên cho trẻ uống men tiêu hóa khi nào và nắm được cách dùng chuẩn. Lưu ý, mẹ cần hạn chế tối đa dùng men tiêu hóa cho trẻ dưới 6 tháng tuổi, vì độ tuổi này việc sử dụng có thể ảnh hưởng đến tiêu hóa về sau.
