Thiếu máu là căn bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ. Tình trạng này khởi phát do nhiều nguyên nhân. Một trong số đó là do không được cung cấp dinh dưỡng đầy đủ. Vậy trẻ thiếu máu cần bổ sung gì? Bài viết dưới đây chuyên gia Fitobimbi sẽ gợi ý chi tiết cho mẹ.
??? Xem thêm:
- Top 15 thực phẩm bổ máu cho trẻ hiệu quả và an toàn
- 3 mẫu thực đơn cho trẻ thiếu máu đơn giản, dễ làm
Vì sao trẻ lại thiếu máu?
Thiếu máu là tình trạng bất thường của hồng cầu hoặc suy giảm số lượng hemoglobin dưới mức cho phép. Theo các chuyên gia có nhiều nguyên nhân khiến trẻ thiếu máu. Trong đó hai nhóm chính là do chế độ dinh dưỡng và các bệnh lý liên quan. Cụ thể:
Thiếu máu do dinh dưỡng thiếu hụt
Trẻ thiếu máu một phần là do chế độ dinh dưỡng không phù hợp. Cơ thể thường xuyên thiếu hụt các vi chất quan trọng như:
- Thiếu sắt: Là nguyên nhân phổ biến, chiếm đến 50% tổng số trẻ bị thiếu máu. Theo các chuyên gia sắt là vi chất dinh dưỡng tham gia cấu tạo hồng cầu. Việc thiếu hụt sắt sẽ khiến trẻ không đủ nhiên liệu để sản sinh hồng cầu, gây ra thiếu máu nghiêm trọng
- Thiếu axit Folic: Acid folic hay còn gọi là vitamin B9 là vi chất cần thiết trong quá trình tạo máu. Việc thiếu hụt vi chất này có thể khiến bé thiếu máu dinh dưỡng
- Thiếu vitamin B12: Giống như acid folic, vitamin B12 cũng tham gia vào quá trình tổng hợp DNA, góp phần hình thành tế bào thần kinh. Việc thiếu hụt vi chất này sẽ khiến quá trình sản sinh hồng cầu bị giảm. Đồng thời ảnh hưởng đến sự phát triển của bé
Thiếu máu do bệnh lý
Ngoài dinh dưỡng thì một số bệnh lý như tan máu, hồng cầu hình liềm, chảy máu cũng có thể khiến bé bị thiếu máu nghiêm trọng. Cụ thể:
- Bệnh hồng cầu hình liềm: Là căn bệnh di truyền. Với chứng bệnh này hồng cầu sẽ có hình dạng lưỡi liễm, dễ bị phá vỡ khi qua các mạch máu nhỏ và hẹp
- Hồng cầu sản sinh không phù hợp: Trẻ nhỏ bị suy dinh dưỡng, mắc bệnh lý nhiễm trùng, tủy xương có vấn đề hoặc sử dụng các loại thuốc đặc biệt như chống ung thư sẽ khiến lượng hồng cầu sản sinh ít hơn bình thường. Lúc này cơ thể không đủ nhiên liệu để tạo máu
- Bị chảy máu: Việc mất quá nhiều máu như xuất huyết, tai nạn khiến tủy xương không kịp để sản sinh hồng cầu cũng có thể gây ra thiếu máu
- Bệnh tan máu: Là căn bệnh di truyền mà khi đó các tế bào hồng cầu đã bị phá hủy quá mức gây ra thiếu máu
Ngoài ra thiếu máu bệnh lý còn có thể khởi phát bởi một số nguyên nhân như ung thư, mắc bệnh trên tủy hoặc lupus đỏ,…
Trẻ thiếu máu cần bổ sung gì để cải thiện?
Tình trạng thiếu máu ở trẻ có thể cải thiện dựa vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Vậy trẻ bị thiếu máu nên bổ sung gì? Bỏ túi những gợi ý dưới đây để việc điều trị thiếu máu cho bé sớm đạt hiệu quả như mong đợi.
Tăng cường chất sắt cho bé
Sắt là vi chất quyết định tính chất và chức năng của máu, giúp vận chuyển oxy đến các tế bào trong cơ thể đồng thời nhận lại khí CO2. Thiếu sắt đồng nghĩa với việc cơ thể không đủ nhiên liệu để sản sinh hồng cầu, gây ra thiếu máu. Vậy trẻ em thiếu máu cần bổ sung gì? Đáp án không thể bỏ qua chính là sắt. Đây là liệu pháp đơn giản và an toàn nhất hiện nay.
Sắt bổ sung cho bé được tìm thấy chủ yếu trong thực phẩm và viên uống bổ sung. Ở thực phẩm, sắt thường tồn tại dưới 2 dạng chính là sắt heme và sắt nonheme.
- Trong đó sắt heme là loại sắt hóa trị II, rất dễ hấp thụ. Sắt này thường được tìm thấy trong các loại thực phẩm có nguồn gốc động vật như thịt bò, thịt lợn, hải sản, nội tạng động vật, các loại gia cầm và trứng
- Sắt nonheme là sắt hóa trị III, khó hấp thụ hơn nhiều. Loại sắt này thường được tìm thấy trong các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật như rau chân vịt, súp lơ, rau cải, các loại hạt và trái cây sấy khô
Theo các chuyên gia, sắt từ thực phẩm không đủ để bé có thể điều trị thiếu máu. Vì vậy trường hợp thiếu máu nghiêm trọng, bé cần sử dụng các loại thuốc sắt tăng cường. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều biệt dược chứa sắt. Nhìn chung các loại thuốc này đều tồn tại dưới dạng muối sắt II hoặc sắt III như Sulfate, gluconate, hydroxide polysucrose,… Mỗi loại thuốc sẽ có mức độ hấp thụ khác nhau vì vậy trước khi sử dụng mẹ nên tham vấn ý kiến bác sĩ để có chế độ bổ sung phù hợp. Tùy vào mức độ thiếu máu nặng, nhẹ mà liều dùng cho bé sẽ có sự khác nhau.
Bổ sung thêm vitamin B12
Trẻ bị thiếu máu cần bổ sung gì đáp án không thể bỏ qua là vitamin B12. Vi chất này đóng vai trò quan trọng trong các enzym đồng vận chuyển, hỗ trợ tổng hợp DNA, chuyển hóa acid folic cần thiết cho quá trình sản sinh hồng cầu. Việc thiếu vitamin B12 sẽ khiến tế bào chậm tổ chức tạo máu, gây ra tình trạng hồng cầu to, viêm đa dây thần kinh, rối loạn cảm giác,… Vì vậy trẻ thiếu máu cần bổ sung gì mẹ không thể bỏ qua vi chất này.
Việc bổ sung vitamin B12 cho bé có thể được thực hiện bằng cách:
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, đảm bảo bổ sung đầy đủ thực phẩm giàu vitamin B12 như: Gan động vật, thịt bò, sữa, các loại hải sản nhất là cá,…
- Với trường hợp thiếu máu nghiêm trọng bác sĩ có thể chỉ định bổ sung vitamin B12 qua đường tiêm. Trẻ có thể tiêm bắp với liều dùng từ 500-1000mcg. Ngày. Duy trì từ 6-8 tuần sau đó giảm còn 1 lần/ tháng
Tăng cường acid Folic
Trẻ thiếu máu nên bổ sung gì? Đáp án không thể bỏ qua là acid Folic. Theo các chuyên gia hoạt chất này là dạng vitamin tan trong nước. Khi vào cơ thể nó sẽ biến đổi dưới dạng FH4 và phân bổ ở hầu hết các cơ quan, nhất là gan. Thiếu acid Folic đồng nghĩa với việc tế bào máu chậm phân chia và gây ra thiếu hụt hồng cầu. Đây cũng là lý do vì sao vi chất này lại là đáp án của câu hỏi trẻ thiếu máu bổ sung gì?
Theo các chuyên gia, cơ thể người không có khả năng tổng hợp acid Folic. Vì vậy nguồn cung chủ yếu cho bé lúc này là từ thức ăn. Mẹ có thể tăng cường bổ sung cho bé các loại thịt, cá, trứng, sữa và rau củ tươi.
Tuy nhiên acid folic rất dễ phân hủy trong quá trình chế biến nên để bổ sung vi chất này hiệu quả mẹ nên cho bé sử dụng chế phẩm bên ngoài.
Vitamin C
Vitamin C cũng là đáp án của câu hỏi bé thiếu máu nên bổ sung gì? Mặc dù không trực tiếp tham gia vào quá trình tạo máu nhưng hoạt chất này lại giúp bé hấp thụ và chuyển hóa sắt tốt hơn. Vì vậy nếu chưa biết trẻ thiếu máu cần bổ sung gì mẹ đừng bỏ qua vi chất này.
Nguồn vitamin C tốt nhất cho bé là trái cây và các loại quả có màu tươi sáng. Mẹ có thể cho bé sử dụng cam, quýt, đu đủ, kiwi, bông cải xanh, rau bina, khoai tây, chuối chín mỗi ngày. Hoặc sử dụng chế phẩm bổ sung vitamin C như siro, viên nang, kẹo ngậm, kẹo dẻo,…
Tùy vào sức khỏe và nhu cầu dinh dưỡng của bé mà việc bổ sung này sẽ có sự khác biệt. Vì vậy trước khi sử dụng mẹ nên tham vấn ý kiến bác sĩ, tránh tình trạng dư thừa gây cản trở đến hấp thu sắt.
Những lưu ý quan trọng khi bổ sung vi chất cho trẻ thiếu máu
Để việc điều trị thiếu máu cho bé đạt hiệu quả, ngoài việc nắm rõ đáp án của câu hỏi trẻ thiếu máu cần bổ sung gì mẹ cần ghi nhớ những lưu ý sau:
- Tùy vào độ tuổi và tình trạng thiếu máu của bé mà việc bổ sung vi chất sẽ có sự khác nhau. Vì vậy trước khi áp dụng mẹ nên tham vấn ý kiến bác sĩ, tránh việc lạm dụng gây quá liều và ngộ độc
- Quá trình bổ sung sắt cho bé cần tuân thủ theo liều dùng là 11mg/ ngày với bé 9 tháng; 7mg/ ngày với bé 1 tháng; dưới 10mg/ ngày với bé 5 tuổi, 8mg/ ngày với bé 9-13 tuổi và 15mg/ngày với bé nữ 14-18 tuổi, bé nam là 11mg/ ngày
- Liều dùng vitamin B12 cho bé là khoảng 0.4mcg/ ngày với bé dưới 6 tháng tuổi; 0.5mcg với bé từ 7-12 tháng tuổi; 0.9mcg với bé từ 1-3 tuổi; 1.2mcg với bé từ 4-8 tuổi, 1.8mcg với bé từ 9-13 tuổi và 2.4mcg với bé 14-18 tuổi
- Với acid folic mỗi ngày mẹ có thể cho bé sử dụng 5mg/ ngày, duy trì liên tục trong 4 tháng với những bé trên 1 tuổi. Với trẻ dưới 1 tuổi ngày bé có sử dụng 500 microgam/kg/ngày
- Việc bổ sung sắt cho bé nên thực hiện vào trước ăn 1 giờ hoặc sau ăn 2 giờ. Hạn chế dùng vào buổi tối vì lượng sắt không chuyển hóa hết có thể lắng đọng và gây nóng trong
- Việc dùng sắt cho trẻ thiếu máu cũng có thể gây táo bón hoặc đi ngoài phân đen. Đây là tác dụng phụ thường gặp vì vậy mẹ không cần quá lo lắng
- Ngoài những vi chất kể trên mẹ cũng nên xây dựng cho bé chế độ ăn phù hợp, đảm bảo con được cung cấp năng lượng cần thiết cho quá trình tạo máu và phát triển
- Trường hợp bổ sung vi chất không mang lại hiệu quả mẹ cần đưa bé đi thăm khám để xác định nguyên nhân thiếu máu và điều trị phù hợp
Trên đây là những đáp án trả lời cho câu hỏi trẻ thiếu máu cần bổ sung gì. Với kiến thức này, Fitobimbi hy vọng mẹ sẽ có thêm bí quyết để chăm con khỏe mạnh, chống thiếu máu dinh dưỡng hiệu quả.
