Các bố mẹ hẳn không còn xa lạ với bệnh lý còi xương thiếu vitamin D ở trẻ. Nhưng không chỉ vậy, vitamin D còn có nhiều tác dụng cần thiết khác với trẻ nhỏ. Vậy tác dụng của Vitamin D cho bé là gì? Cùng nhau tìm hiểu nhé!
Vitamin D là gì?
Vitamin D là chất dinh dưỡng thiết yếu cho sự phát triển và duy trì hoạt động của cơ thể. Đây là nhóm vitamin tan trong dầu, giống như vitamin A, E, K.
Vitamin D có mặt trong thức ăn, các chế phẩm bổ sung và do cơ thể tự sản xuất. Ngay khi trong bụng mẹ, thai nhi đã cần vitamin D để tăng trưởng, phát triển và hình thành hệ xương. Giai đoạn này, trẻ lấy vitamin D từ cơ thể mẹ. Trong 6 tháng đầu sau sinh, trẻ nhận vitamin D từ sữa mẹ hoặc sữa công thức.
Bên cạnh đó, da trẻ có thể tự tổng hợp vitamin D khi tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời. Một nguồn vitamin D dồi dào khác là từ các chế phẩm bổ sung mà bố mẹ chủ động cho trẻ uống để phòng tránh thiếu vitamin D. Khi lớn lên, trẻ có thể thu nhận nguồn vitamin D từ nhiều loại thức ăn như: sữa, ngũ cốc, nấm, lòng đỏ trứng, gan, bơ, dầu cá…
Không riêng trẻ em mà mọi lứa tuổi đều cần vitamin D. Ở tuổi trưởng thành hoặc lão hóa, cơ thể ngừng phát triển nhưng vẫn cần vitamin D để duy trì xương chắc khỏe và điều hòa hoạt động của nhiều cơ quan.
4 tác dụng tuyệt vời của vitamin D với trẻ nhỏ
1. Vitamin D ngăn ngừa còi xương ở trẻ em và nhuyễn xương ở người lớn
Đây là vai trò được các bậc phụ huynh biết đến nhiều nhất. Vitamin D giúp cơ thể hấp thu canxi, phospho tại ruột và thận. Sau đó, vitamin D đưa canxi tới lắng đọng tại xương, giúp hình thành, phát triển và bền chắc xương. Trẻ được bổ sung đủ vitamin D sẽ mọc răng, tăng trưởng chiều cao tương xứng với lứa tuổi, đồng thời hoạt động thể chất linh hoạt. Trẻ em và người lớn thiếu hụt vitamin D sẽ có hệ xương giòn, yếu, dễ gãy.
2. Vitamin D tăng cường và điều hòa hệ miễn dịch
Vitamin D có vai trò tích cực trên hệ miễn dịch của trẻ. Trẻ thiếu vitamin D dễ mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn như viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm phổi, tiêu chảy… Một nghiên cứu tại Nhật Bản đã chứng minh trẻ được bổ sung đủ vitamin D có nguy cơ nhiễm cúm thấp hơn 45%. Ngay cả khi bị nhiễm khuẩn đường hô hấp, trẻ có đủ vitamin D cũng nhanh khỏi bệnh hơn 2 lần so với trẻ thiếu vitamin D.
Bên cạnh đó, vitamin D còn có tác dụng bảo vệ trẻ khỏi các bệnh lý tự miễn. Những đứa trẻ thiếu vitamin D ngay từ trong bụng mẹ có nguy cơ mắc đái tháo đường type 1 cao hơn trẻ khỏe mạnh. Mối liên quan giữa thiếu vitamin D và các bệnh lý tự miễn như đái tháo đường type 1, lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp tự miễn, xơ cứng bì đã được nhiều nhà khoa học khẳng định.
3. Vitamin D giảm thiểu nguy cơ tăng huyết áp trong tương lai
Bổ sung đầy đủ vitamin D ngay từ khi còn nhỏ giúp phòng ngừa bệnh lý tăng huyết áp trong tương lai. Ở người lớn, vitamin D cũng đang được các bác sĩ cân nhắc là sản phẩm hỗ trợ điều trị tăng huyết áp.
4. Vitamin D giúp phòng tránh ung thư
Các nhà khoa học trên thế giới vẫn đang tranh cãi về tác dụng ngăn ngừa ung thư của vitamin D. Một số báo cáo cho rằng cơ thể có đủ vitamin D sẽ hạn chế được 25 – 50% nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Trẻ gái trong độ tuổi thanh thiếu niên được bổ sung đủ vitamin D có nguy cơ mắc ung thư vú trong tương lai thấp hơn 70%. Một thử nghiệm của Ủy ban Phòng chống Ung thư Hoa Kỳ gần đây khẳng định: sử dụng đều đặn vitamin D không làm giảm nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng nhưng giảm 25% nguy cơ tử vong do căn bệnh ác tính này.
Vai trò của vitamin D vẫn đang được các nhà khoa học tiếp tục tìm hiểu. Tuy nhiên, điều chắc chắc là vitamin D không chỉ có tác dụng phát triển xương khớp, phòng tránh còi xương mà còn đóng góp nhiều lợi ích tới sức khỏe của trẻ. Vitamin D cần cho mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người già. Bổ sung vitamin D giúp tăng cường sức khỏe của trẻ ở thời điểm hiện tại và phòng ngừa nhiều bệnh tật trong tương lai.
Hậu quả khi trẻ thiếu vitamin D
Trẻ em thiếu vitamin D dễ mắc còi xương và viêm đường hô hấp. Trẻ sẽ chậm mọc răng, men răng xấu, thấp bé, chậm biết bò, biết đi. Các xương của trẻ thường bị biến dạng: chân, tay cong, gù vẹo cột sống. Trẻ hay bị viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm phổi. Các bệnh lý nhiễm khuẩn thường điều trị lâu khỏi và hay tái phát.
Khi lớn lên, trẻ dễ bị gãy xương, hoạt động thể chất chậm chạp và khó khăn hơn bạn bè đồng trang lứa. Trẻ cũng có nhiều nguy cơ mắc đái tháo đường, tăng huyết áp và các bệnh lý ung thư, tự miễn trong tương lai.
Phòng tránh thiếu vitamin D ở trẻ em
Bổ sung vitamin D thông qua chế độ dinh dưỡng cho phụ nữ có thai. Mẹ bầu có đủ vitamin D chẳng những giúp thai nhi phát triển toàn diện mà còn giảm thiểu nguy cơ sinh non, tiền sản giật, đái tháo đường thai kỳ. Tổ chức Y tế thế giới WHO khuyến cáo KHÔNG cần bổ sung thực phẩm chức năng chứa vitamin D cho tất cả mẹ bầu. Nguồn cung cấp vitamin D tốt nhất là từ thực phẩm như sữa, nấm, ngũ cốc, gan, dầu cá, bơ, lòng đỏ trứng.
Bổ sung vitamin D hàng ngày cho trẻ. Đây là biện pháp tiện lợi và hiệu quả nhất giúp phòng tránh thiếu vitamin D. Liều bổ sung vitamin D ở trẻ em dưới 1 tuổi là 400 IU/ ngày. Trẻ trên 1 tuổi và người lớn có thể bổ sung 600 IU vitamin D mỗi ngày. Dù trẻ bú mẹ hoàn toàn hay không hoàn toàn thì vẫn cần bổ sung thêm vitamin D. Có như vậy mới đảm bảo đủ nhu cầu hàng ngày của trẻ. Bố mẹ cần lưu ý cho trẻ uống vitamin D đúng cách để sản phẩm phát huy tác dụng tốt nhất và hạn chế trẻ bị ngộ độc vitamin D.
Đối với trẻ lớn, bố mẹ nên tăng cường các thực phẩm chứa nhiều vitamin D trong khẩu phần ăn. Khuyến khích trẻ uống sữa, ăn nấm, ngũ cốc, lòng đỏ trứng. Bổ sung thêm gan, dầu cá, bơ khi chế biến món ăn cho trẻ.
Mặc dù vitamin D có thể được cơ thể tổng hợp khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, cụ thể là tia UVB. Tuy nhiên, chưa có khuyến cáo chính thức nào về lợi ích, thời điểm và thời gian cho trẻ tắm nắng. Bởi lẽ mỗi vùng địa lý tiếp nhận lượng ánh sáng mặt trời khác nhau với cường độ và thời gian tia UVB xuất hiện khác nhau. Bên cạnh đó, da trẻ rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng. Do đó, nguồn vitamin D hữu ích nhất với trẻ vẫn là từ thức ăn và các chế phẩm bổ sung.
Lời kết
Như vậy, bên cạnh tác dụng phòng chống còi xương, vitamin D còn tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa bệnh lý tim mạch, tự miễn và ung thư. Cho trẻ uống vitamin D và ăn các thực phẩm bổ dưỡng là biện pháp quan trọng và hữu ích để nâng cao sức khỏe cho trẻ ở hiện tại và trong suốt cuộc đời.
