Trong mùa đông, cúm không phải là căn bệnh duy nhất mà trẻ có nguy cơ mắc phải, mà viêm phổi mới chính là “nhân vật” đáng gờm. Bệnh viêm phổi ở trẻ em có thể để lại nhiều di chứng nguy hiểm. Bởi vậy, cha mẹ cần nắm rõ thông tin bệnh lý để có biện pháp xử lý và phòng ngừa kịp thời.
Viêm phổi ở trẻ em là gì?
Viêm phổi là một thuật ngữ chung dùng để chỉ nhiễm trùng phổi gây viêm túi khí. Vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng hoặc phổ biến nhất là virus có thể gây viêm phổi ở trẻ em. Viêm phổi thường bắt đầu sau khi trẻ bị cảm lạnh, cúm hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên. Đối với hầu hết trẻ khỏe mạnh, viêm phổi sẽ khỏi sau 2 hoặc 3 tuần, nhưng trong một số trường hợp, trẻ bị ốm nặng và phải nhập viện. Đối với trẻ em bị suy giảm hệ miễn dịch hoặc các tình trạng sức khỏe khác, viêm phổi có thể là một căn bệnh rất nghiêm trọng.
Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị viêm phổi
Viêm phổi ở trẻ em thường bắt đầu sau nhiễm trùng đường hô hấp trên, cảm lạnh hoặc cúm và có thể do bất kỳ nguyên nhân nào sau đây gây ra:
- Vi rút: Cùng một loại vi rút gây cảm lạnh và cảm cúm có thể gây viêm phổi. Đây là “thủ phạm” hàng đầu gây viêm phổi ở trẻ em dưới 5 tuổi. Nhìn chung, viêm phổi do vi rút là nhẹ, nhưng nó có thể trở nên nghiêm trọng. Vi rút bao gồm adenovirus, rhinovirus, Vi rút cúm, vi rút hợp bào hô hấp (RSV), siêu vi trùng ở người, vi rút parainfluenza.
- Vi khuẩn: Vi khuẩn có thể gây ra viêm phổi sau khi bị cảm lạnh hoặc cúm hoặc do chính nó. Viêm phổi do Streptococcus là vi khuẩn phổ biến nhất gây ra bệnh viêm phổi ở Mỹ.
- Nấm: Viêm phổi do nấm thường thấy ở trẻ em bị suy giảm hệ miễn dịch hoặc hít phải một lượng lớn sinh vật.
??? Trẻ bị viêm phổi nên ăn gì? Kiêng gì để nhanh phục hồi
Nhận biết bệnh viêm phổi ở trẻ em
Việc tìm hiểu xem bệnh viêm phổi đã kéo dài bao lâu có thể rất phức tạp vì không phải lúc nào nó cũng rõ ràng khi nào bệnh bắt đầu. Viêm phổi thường xuất hiện như một bệnh nhiễm trùng thứ cấp, có nghĩa là nó xâm nhập khi hệ thống miễn dịch tập trung vào việc chống lại một bệnh nhiễm trùng khác. Trẻ em có thể bị viêm phổi vào cuối đợt cúm, hoặc thậm chí sau một đợt cảm lạnh đơn giản. Các triệu chứng chính là:
- Sốt
- Ho
- Ớn lạnh
- Mệt mỏi
- Khó thở
- Nôn mửa hoặc buồn nôn
Có thể khó phân biệt khi nào các triệu chứng của đợt nhiễm trùng đầu tiên kết thúc và đợt nhiễm trùng thứ hai bắt đầu. Ban đầu bạn có thể không nhận ra rằng trẻ bị viêm phổi. Khá phổ biến khi cha mẹ đưa trẻ đến hỏi tại sao cơn ho hoặc cảm lạnh của trẻ lại kéo dài hơn bình thường. Thông qua kết quả chẩn đoán, phụ huynh mới biết chính xác trẻ đang bị viêm phổi
Bởi vậy, nếu con bạn không khỏi cảm lạnh sau vài ngày hoặc các triệu chứng cúm của chúng dường như đã kéo dài hơn một hoặc hai tuần, thì bạn nên đến gặp bác sĩ. Điều quan trọng là tìm kiếm sự giúp đỡ nếu các triệu chứng nghiêm trọng.
Các triệu chứng viêm phổi ở trẻ em kéo dài trong bao lâu?
Hiện tượng viêm phổi ở trẻ sơ sinh có thể do một số loại vi khuẩn và vi rút khác nhau gây ra. Loại viêm phổi mà trẻ mắc phải có thể ảnh hưởng đến các triệu chứng và thời gian chúng kéo dài.
- Các yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến thời gian hồi phục đối với bệnh viêm phổi ở trẻ em, bao gồm:
- Độ tuổi
- Sức khỏe tổng quát và bất kỳ tình trạng nào khác như hen suyễn hoặc các vấn đề miễn dịch
- Trẻ bị ảnh hưởng nặng như thế nào và nếu có bất kỳ biến chứng
- Nếu trẻ được điều trị nhanh chóng và hiệu quả như thế nào (ví dụ: kháng sinh hoạt động tốt như thế nào đối với bệnh viêm phổi do vi khuẩn)
Thông thường, đối với hầu hết trẻ em, các triệu chứng của viêm phổi sẽ kéo dài trong khoảng 2 – 4 tuần. Tuy nhiên, nếu trẻ sơ sinh bị viêm phổi nặng, các triệu chứng không cải thiện hoặc kéo dài hơn 4 tuần, bạn nên hỏi ý kiến của bác sĩ.
??? Xem rõ hơn: Các biểu hiện của trẻ bị viêm phổi không nên coi thường
Những biến chứng thường gặp phải ở trẻ bị viêm phổi
- Khó thở: Viêm phổi ở trẻ em mắc bệnh phổi mãn tính như hen suyễn có thể khiến trẻ rất khó thở và hít đủ oxy.
- Tích tụ chất lỏng xung quanh phổi (tràn dịch màng phổi): Viêm phổi có thể khiến chất lỏng tích tụ trong không gian giữa mô niêm mạc phổi và khoang ngực (màng phổi). Chất lỏng có thể bị nhiễm trùng và cần được dẫn lưu thông qua phẫu thuật hoặc đặt ống thông ngực.
- Vi khuẩn trong máu (nhiễm khuẩn huyết): Vi khuẩn từ phổi có thể xâm nhập vào máu và lây nhiễm bệnh sang các cơ quan khác.
- Áp xe phổi: Khi mủ hình thành trong một khoang của phổi, nó được gọi là áp xe phổi và cần dùng kháng sinh và đôi khi dẫn lưu.
Cách phòng chống viêm phổi ở trẻ em
Để tránh nguy cơ mắc bệnh viêm phổi, bố mẹ có thể bảo vệ trẻ theo những biện pháp sau:
- Giữ trẻ tránh xa người đang bị bệnh. Ngược lại, nếu con bạn bị bệnh với các triệu chứng đường hô hấp trên hoặc dưới (hắt hơi, sổ mũi, ho), tốt nhất bạn cũng nên hạn chế cho chúng tiếp xúc với những đứa trẻ khỏe mạnh
- Tiêm chủng là cách phòng ngừa hữu hiệu nhất cho trẻ nhỏ. Thuốc chủng ngừa Hib và Phế cầu khuẩn (PVC13) sẽ giúp bảo vệ con bạn chống lại bệnh viêm phổi do vi khuẩn gây ra.
- Ngoài ra, phụ huynh cũng nên tiêm chủng đầy đủ cho bé những mũi vắc xin ngăn ngừa bệnh cúm. Bởi virus cúm có thể chuyển thành viêm phổi
- Thường xuyên rửa tay bằng nước ấm và xà phòng là rất quan trọng để ngăn vi rút hoặc vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể khi tay tiếp xúc với mũi hoặc miệng của trẻ. Khi bạn đang di chuyển, hãy sử dụng nước rửa tay.
- Đừng để con bạn dùng chung dụng cụ ăn uống, cốc hoặc ống hút với người khác. Tương tự đối với khăn giấy và khăn tay.
Cách chăm sóc trẻ bị viêm phổi tại nhà
Nếu bạn nghĩ rằng trẻ đang bị viêm phổi, hãy liên hệ ngay với bác sĩ nhi khoa. Trong hầu hết các trường hợp, viêm phổi có thể được điều trị tại nhà sau khi con bạn đến gặp bác sĩ, nhưng trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, trẻ cần phải nhập viện.
Các biện pháp chăm sóc viêm phổi ở trẻ em tại nhà là:
- Nếu bác sĩ nhi khoa của con bạn kê đơn thuốc kháng sinh, hãy cho con bạn uống thuốc vào đúng thời điểm mỗi ngày và trong suốt thời gian được kê đơn. Đừng ngừng thuốc kháng sinh sau một vài ngày ngay cả khi con bạn đang cảm thấy tốt hơn. Giải quyết bất kỳ mối quan tâm nào về thuốc hoặc tác dụng phụ với bác sĩ nhi khoa.
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi cho trẻ sử dụng thuốc ho và cảm lạnh không kê đơn (Nhiều loại thuốc này KHÔNG được khuyến cáo cho trẻ em dưới 6 tuổi).
- Thường xuyên kiểm tra nhiệt độ cơ thể. Đừng cố gắng đoán xem con bạn có bị sốt hay không bằng cách chỉ cảm nhận xem cơ thể chúng có vẻ nóng hay không. Nếu trẻ bị sốt trên 39 độ C thì cần được nhập viện để theo dõi
- Giữ cho con bạn đủ nước. Đây là quy tắc vàng đối với hầu hết mọi loại bệnh tật để ngăn ngừa tình trạng mất nước
- Khuyến khích trẻ được nghỉ ngơi nhiều – những giấc ngủ ngắn, vui chơi yên tĩnh và nằm dài trên ghế dài là cách tốt nhất để cơ thể có thời gian tự bình phục
- Máy tạo độ ẩm giúp làm ẩm không khí và có thể giúp trẻ thở tốt hơn.
Khi nào trẻ sơ sinh bị viêm phổi cần đến gặp bác sĩ?
Cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện nếu xuất hiện một trong những triệu chứng bất thường dưới đây:
- Nếu bạn nhận thấy trẻ khó thở (tức ngực nhanh, thở ra nhanh, hút vào hoặc dưới xương sườn kèm theo thở hoặc phùng mũi), hãy đưa trẻ đến phòng cấp cứu ngay lập tức để được đánh giá
- Môi và móng tay của con bạn phải có màu hồng phấn, không phải xanh lam hoặc xám, đó là dấu hiệu con bạn có thể không được cung cấp đủ oxy. Nếu điều này xảy ra, con bạn cần được đưa đi khám bác sĩ ngay lập tức.
- Nếu trẻ được điều trị viêm phổi tại nhà mà không đỡ hoặc có vẻ xấu đi, hãy đưa trẻ trở lại bệnh viện để được kiểm tra
Trên đây là những thông tin hữu ích về bệnh viêm phổi ở trẻ em. Hy vọng chia sẻ này sẽ giúp phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc và phòng ngừa viêm phổi ở trẻ. Chúc bé yêu luôn khỏe mạnh!
