Probiotic đóng vai trò lớn với hệ tiêu hóa. Vậy Probiotics là gì, tác dụng ra sao? Hãy cùng tìm câu trả lời trong bài viết sau bạn nhé.
Probiotic là gì?
Probiotic là tên gọi quen thuộc, thường được quảng cáo với công dụng tốt cho tiêu hóa. Thế nhưng đến nay nhiều người vẫn không biết probiotic hay men vi sinh là gì?
Theo chuyên gia, Probiotic còn được gọi là men vi sinh, là những vi khuẩn hoặc nấm men có lợi cho hệ tiêu hóa. Ngoài tên gọi quen thuộc này, Probiotic còn được mệnh danh lợi khuẩn, với tác dụng ngăn chặn và giảm khả năng bám dính của các hại khuẩn lên tế bào mô ở ruột.
- Uống Probiotic lúc nào? Cách uống Probiotic đúng chuẩn
- Probiotics (men vi sinh) mua ở đâu uy tín, đảm bảo giá cả
Hay nói một cách đơn giản thì Probiotics là những vi khuẩn tốt, giúp hệ tiêu hóa xử lý thức ăn, duy trì sức khỏe chống lại bệnh tật.
Các loại probiotic là gì?
Probiotic có nhiều chủng loại, dưới đây là những chủng thường gặp:
Khuẩn Bifidobacterium
Bifidobacterium chiếm 90% tổng số lợi khuẩn có trong ruột già. Chủng khuẩn này có khả năng tồn tại ngay cả môi trường axit dạ dày và dịch mật. Không chỉ thế chúng còn có khả năng bám dính “siêu tốt” nên niêm mạc ruột. Nhờ đó, kích thích hệ thống miễn dịch hoạt động, hỗ trợ tiêu diệt vi khuẩn có hại và cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
Khuẩn Lactobacillus
Lợi khuẩn này tìm thấy chủ yếu trong ống tiêu hóa của người hoặc các sản phẩm lên men như sữa chua, phô mai, kim chi,… Theo các chuyên gia, Lactobacillus có khả năng sản sinh acid Lactic, kiểm soát nấm và các loại vi khuẩn có hại. Nhờ đó, khôi phục cân bằng vi sinh đường ruột hiệu quả. Bên cạnh đó, lợi khuẩn này còn có khả năng chuyển hóa lactose thành acid lactic, giúp phòng ngừa và hạn chế nguy cơ rối loạn tiêu hóa, dị ứng do không dung nạp được lactose.
Khuẩn Bacillus
Bacillus là nhóm lợi khuẩn có thể gặp ở mọi nơi trong tự nhiên. Khi có điều kiện bất lợi, chúng sẽ tạo ra bào tử hình cầu, tồn tại dưới dạng ngủ đông. Bào tử này có khả năng chịu được pH của dạ dày, rồi đi đến ruột và nảy mầm ở đây.
Cơ chế hoạt động của probiotic là gì?
Quá trình tiêu hóa bắt đầu từ khi thức ăn vào miệng, xuống tới dạ dày và ruột. Lúc này các vi sinh vật sẽ có nhiệm vụ hoàn thiện quá trình tiêu hóa bằng cách tăng cường miễn dịch đồng thời loại bỏ hại khuẩn gây bệnh, lập lại cân bằng đường ruột. Tùy vào từng chủng lợi khuẩn Probiotics mà tác dụng mang lại khác nhau. Cụ thể:
- Kích thích cơ thể sản xuất kháng thể IgA và các Cytokines chống viêm, giảm triệu chứng khó chịu do viêm nhiễm
- Bài tiết chất kháng khuẩn, ức chế vi khuẩn gây bệnh tấn công
- Thiết lập sự cân bằng miễn dịch của các tế bào Lympho T
- Tiết kháng sinh nội sinh, làm lành tổn thương tại các cơ quan có vi khuẩn sống
- Kích thích tế bào sản sinh enzyme tiêu hóa
- Ngăn chặn độc tố ngấm vào máu và đảo thải ra ngoài theo phân
Tác dụng của men vi sinh với sức khỏe
Cư trú phần lớn ở ruột song tác dụng của Probiotic hay men vi sinh lại bao trùm hết cơ quan trong người. Vậy men vi sinh có tác dụng gì? Dưới đây là những lợi ích mà cơ thể sẽ nhận được khi tiếp đủ lượng Probiotic.
Hỗ trợ điều trị tiêu chảy
Probiotic nằm trong nhóm bổ trợ có tác dụng giúp ngăn ngừa và khắc phục tình trạng tiêu chảy sau giai đoạn chữa bằng thuốc kháng sinh. Sở dĩ điều này xảy ra là bởi kháng sinh liều cao khi vào cơ thể sẽ tiêu diệt hết vi khuẩn gây bệnh cũng như làm hại lợi khuẩn. Do đó dẫn đến mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tiêu chảy, mất nước kéo dài.
Ngăn ngừa táo bón
Ngoài tác dụng điều trị tiêu chảy, men vi sinh còn được tận dụng trong những trường hợp bị chứng rối loạn tiêu hóa như táo bón, khó tiêu. Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, Probiotic có khả năng kích thích nhu động ruột, làm mềm phân và tăng tần suất đại tiện.
Hội chứng ruột kích thích
Men vi sinh có tác dụng gì? Đáp án không thể bỏ là hỗ trợ cải thiện hội chứng ruột kích thích. Theo chuyên gia, khi hại khuẩn phát triển, ruột sẽ trở lên nhạy cảm và gây ra chứng rối loạn nhu động ruột. Lúc này chủng khuẩn Bifidobacterium sẽ có khả năng làm giảm triệu chứng khó chịu như đầy hơi, chướng bụng. Vì thế bổ sung chế phẩm lợi khuẩn sẽ giúp cải thiện hội chứng ruột kích thích ở trẻ em và người lớn hiệu quả.
Bảo vệ tim mạch
Các chủng lợi khuẩn Probiotic (nhất là Lactobacillus) là nhóm vi khuẩn “thân thiện” và rất tốt cho sức khỏe tim mạch. Chúng làm kết tủa muối mật, đồng thời bám dính phân tử Cholesterol xấu, rồi đào thải ra ngoài. Tránh để di chuyển vào sâu mạch máu gây hẹp mạch vành và nguy hiểm tới tính mạng.
Tăng cường đề kháng hiệu quả
Probiotic được xem là yếu tố “chủ chốt” giúp củng cố miễn dịch khỏe mạnh. Lý giải vấn đề này chuyên gia cho biết, men vi sinh hay Probiotic sẽ tác động vào tế bào bạch huyết biểu mô ở ruột non, sản sinh kháng thể đi vào tĩnh mạch. Từ đó tăng sức đề kháng, tiêu diệt những mầm bệnh lạ.
Tốt cho sức khỏe tâm thần
Có thể bạn chưa biết tác dụng của men vi sinh còn là tốt cho sức khỏe tâm thần. Lý giải vấn đề này chuyên gia cho biết, hệ thống đường ruột có mối liên kết cực kỳ chặt chẽ với não. Vì vậy bất cứ sự rối loạn nào về chức năng tiêu hóa cũng khiến hệ thần kinh bị ảnh hưởng. Lúc này, probiotic được đưa vào cơ thể sẽ giúp nuôi dưỡng đường ruột khỏe mạnh, đồng thời kiểm soát quá trình sản xuất hormone não bộ. Từ đó giảm thiếu cortisol gây căng thẳng, chống trầm cảm và stress hữu hiệu.
Cải thiện chàm sữa
Chàm sữa là hiện tượng viêm da cơ địa phổ biến ở trẻ. Chúng có thể gây khô da, mẩn đỏ, ngứa ngáy. Hiện nay cùng với phương pháp dưỡng ẩm từ những loại kem chứa corticoid hoặc histamin, các nhà khoa học đang kỳ vọng rằng, probiotic sẽ giúp tái tạo hàng rào da bị hư tổn ở trẻ.
Những thực phẩm giàu probiotic là gì?
Nếu như việc dùng thuốc bổ sung probiotic thường được chỉ định cho những trường hợp thiếu hụt nghiêm trọng thì việc dùng thêm thực phẩm chứa probiotic bên ngoài lại được khuyến cáo thực hiện mỗi ngày. Dưới đây là những thực phẩm giàu probiotic.
- Chế phẩm từ sữa: Sữa chua, phôi mai và các chế phẩm từ sữa có chứa rất nhiều lợi khuẩn Probiotic. Trong đó điển hình là L. acidophilus, L. casei, L rhamnosus,… với khả năng sống sót lâu trong đường ruột
- Trái cây: Với những người bị mắc hội chứng không dung nạp được lactose thì trái cây chính là “kho” cung cấp probiotic dồi dào. Không chỉ thế thực phẩm này còn chứa lượng lớn vitamin và chất xơ dồi dào, tốt cho tiêu hóa
- Thực phẩm lên men: Việc ăn điều độ các món lên men như dưa muối, kim chi,… cũng sẽ cung cấp một lượng lợi khuẩn L. plantarum dồi dào cho hệ tiêu hóa
- Sữa nguyên chất: Các loại sữa nguyên chất như bò, dê, cừu cũng chứa lượng lớn men vi sinh có lợi cho đường tiêu hóa
Tác dụng phụ của Probiotic là gì khi dùng sai cách?
Probiotics được định nghĩa là lợi khuẩn và có đặc tính an toàn khi sử dụng lâu ở người khỏe mạnh. Tuy nhiên thực tế thì đây cũng là loại thuốc cần được chỉ định từ phía bác sĩ để đảm bảo tính an toàn. Dưới đây là những tác dụng phụ mà việc bổ sung sai cách Probiotic có thể gây ra.
Ảnh hưởng hệ tiêu hóa
Trong một số trường hợp, việc bổ sung men vi sinh lần đầu có thể gặp phải tình trạng đầy hơi, chướng bụng. Lý do là bởi hệ vi sinh trong ruột có sự thay đổi đột ngột, khiến khí sinh ra nhiều hơn bình thường.
Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra, những người dùng probiotic với hoạt tính men cao có thể gặp các vấn đề như táo bón, khó tiêu. Do đó để tránh tình trạng nguy hiểm, người bệnh nên bắt đầu dùng với liều lượng thấp. Sau đó tăng dần vào thời gian sau để đảm bảo khí trong đường ruột không sinh ra nhiều.
Vấn đề về da
Dù ít gặp nhưng trong một số trường hợp việc dùng lợi khuẩn Probiotic có thể gây phát ban, nổi mẩn hoặc sưng viêm da. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do lợi khuẩn Lactobacillus buchneri có thể làm tăng histamin trong đường tiêu hóa, khiến mạch máu giãn nở, thẩm thấu dễ hơn và gây phản ứng.
Với trường hợp này, bạn cần ngừng ngay việc dùng chế phẩm bổ sung men vi sinh. Đợi khi tình trạng ngứa hoặc phát ban cải thiện có thể bổ sung chế phẩm phù hợp với cơ địa.
Dị ứng
Dù được đánh giá lành tính nhưng việc dùng các chế phẩm bổ sung lợi khuẩn vẫn sẽ có thể dị ứng hoặc mắc chứng không dung nạp gluten, trứng, sữa,… Đồng thời một số chủng khuẩn trong men vi sinh có thể kích hoạt histamin, gia tăng tính thẩm thấu vào mạch máu. Từ đó dẫn đến triệu chứng dị ứng như chảy nước mắt, ngứa, khó thở,… Không chỉ thế, với những trường hợp nặng, triệu chứng này còn nặng nề hơn.
Tăng nguy cơ nhiễm trùng
Ở những trường hợp đang bệnh nặng, hay có miễn dịch quá yếu thì cần hạn chế sử dụng men Probiotic. Nguyên nhân là do ở những người này nguy cơ nhiễm khuẩn cao hơn do đó sức khỏe thường trở nên tệ.
Vi khuẩn đường ruột quá mức
Vi khuẩn đường ruột phát triển quá mức là hệ lụy thường gặp ở những trường hợp lạm dụng Probiotic. Tình trạng này được ghi nhận nhiều ở những bệnh nhân lớn tuổi. Lý do là bởi với sự phát triển “quá mức” của các vi khuẩn di chuyển từ ruột già đến ruột non sẽ gây ra chứng đầy bụng, khó tiêu,…
Probiotic là gì, tác dụng, cách dùng ra sao bài viết trên đây đã giải đáp rõ. Hy vọng với kiến thức này, bạn sẽ biết cách sử dụng chế phẩm bổ sung lợi khuẩn một cách hiệu quả.
