Trẻ 3 tuổi bị táo bón khiến cho cha mẹ không khỏi lo lắng. Bởi tình trạng này kéo dài có thể gây ra mệt mỏi, khó chịu thậm chí là suy dinh dưỡng. Vậy trị táo bón cho trẻ 3 tuổi thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ tìm lời giải chi tiết.
Nguyên nhân khiến trẻ 3 tuổi bị táo bón
Để có cách trị táo bón phù hợp trước tiên mẹ phải nắm được nguyên nhân gây bệnh. Vậy trẻ 3 tuổi táo bón là do đâu? Theo bác sĩ Phan Bích Nga – Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia, có 3 nhóm nguyên nhân chính khiến trẻ 3 tuổi bị táo bón, đó là:
Chế độ ăn uống bất hợp lý
Chế độ dinh dưỡng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ bị táo. Cụ thể:
- Chế độ ăn ít chất xơ: Giai đoạn 3 tuổi trẻ đã chuyển sang chế độ ăn thô. Việc ghét ăn rau và quên uống nước có thể khiến cho tiêu hóa bất lợi, gây ra táo bón
- Trẻ uống ít nước: Khi trẻ không được cung cấp đủ nước sẽ làm phân đặc và rắn hơn. Điều này dẫn đến tình trạng thức ăn ứ đọng lâu ở đại tràng, gây ra táo bón
- Sử dụng sữa công thức sai: Sữa công thức chứa nhiều đạm, sắt, canxi, photpho,… Do đó nếu mẹ không pha đúng cách có thể khiến trẻ khó tiêu
Do một số bệnh lý
Ngoài nguyên nhân về chế độ dinh dưỡng, trẻ 3 tuổi bị táo bón còn có thể bắt nguồn từ những bệnh lý dưới đây:
- Phình đại tràng: Đây là bệnh lý bẩm sinh xuất hiện khi phần đại tràng không co bóp được, làm phân ứ đọng và khó lưu thông
- Loạn khuẩn đường ruột: Trẻ nhỏ khi bị tiêu chảy hoặc mắc các bệnh viêm nhiễm thường được chỉ định kháng sinh. Loại thuốc này có thể tiêu diệt hết cả lợi khuẩn, khiến cho vi sinh đường ruột bị mất cân bằng. Hậu quả lâu ngày dẫn đến táo bón
Do tâm lý và thói quen không hợp lý
Ngoài 2 yếu tố kể trên thì trẻ 3 tuổi táo bón còn xuất phát từ:
- Tâm lý: Hầu hết trẻ nhỏ hiện nay thường nhịn đại tiện do nhà vệ sinh bị bẩn, sợ đau vì nứt kẽ hậu môn hoặc sợ la mắng khi đại tiện không hợp lý,… Điều này kéo dài sẽ khiến các bé bị mất phản xạ, gây ra tình trạng táo bón kéo dài
- Ít vận động: Trẻ 3 tuổi thường được bố mẹ cho xem tivi hoặc ngồi một chỗ học bài quá lâu khiến cho cơ bụng bị yếu và nhu động ruột kém hơn, lâu ngày gây ra táo bón
Dấu hiệu nhận biết bé 3 tuổi bị táo bón
Để kịp thời phát hiện và có cách trị táo bón cho trẻ 3 tuổi, mẹ nên dựa vào dấu hiệu nhận biết dưới đây.
- Giảm tần suất đi ngoài: Bé 3 tuổi bị táo bón kéo dài sẽ có số lần đại tiện ít hơn 3 lần/ tuần. Trường hợp số lần đi ngoài bị giảm nhưng phân vẫn mềm và đẹp thì mẹ không cần phải lo. Tuy nhiên hàng ngày nếu trẻ vẫn đi đại tiện nhưng phân ít và gặp khó khăn thì rất có thể là do táo bón. Do đó mẹ cần quan sát tần suất đi ngoài kết hợp với dấu hiệu khác để nhận biết bệnh
- Thời gian đi ngoài tăng: Trẻ bị táo bón thời gian đi ngoài thường lâu hơn với bình thường do phân khô, cứng nên rất khó rặn
- Bé không thoải mái khi đi vệ sinh: Trẻ 3 tuổi khi bị táo bón thường có dấu hiệu rặn đỏ mặt, toát mồ hôi hoặc căng thẳng, sợ hãi đi ngoài
- Phân thay đổi: Ngoài ra mẹ cũng có thể nhận biết tình trạng táo bón ở trẻ dựa vào hình thái của phân. Nếu phân khô, cứng, lổn nhổn như phân dê hoặc vón cục dạng xúc xích có vết rạn thì chắc chắn rằng con đang bị táo
Trẻ 3 tuổi bị táo bón kéo dài có nguy hiểm không?
Theo các chuyên gia, tình trạng táo bón tuy không nguy hiểm tính mạng nhưng để kéo dài có thể gây ra hậu quả rất lớn, nhất là trong những giai đoạn phát triển của trẻ. Cụ thể:
- Trẻ táo bón thường bị đau đớn, khó chịu ở vùng hậu môn. Thậm chí kéo dài có thể gây ra vết thương hoặc nứt hậu môn
- Trẻ có thể bị trĩ, sa trực tràng từ sớm, ảnh hưởng không nhỏ đến việc sinh hoạt
- Thậm chí một số trường hợp còn bị”ị đùn” do lượng phân lớn bị kẹt ở lại đường ruột và chỉ chất lỏng mới được đi qua
- Nghiêm trọng hơn, khi bị táo bón trẻ còn biếng ăn, khó hấp thu dinh dưỡng. Vì vậy lâu ngày có thể suy dinh dưỡng, còi cọc, chậm phát triển so với bạn bè
Trẻ 3 tuổi bị táo bón phải làm sao?
Dựa vào nguyên nhân, dấu hiệu mẹ có thể chọn cách trị táo bón cho trẻ 3 tuổi dưới đây.
Điều chỉnh chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống giữ vai trò lớn với việc hình thành khuôn phân. Vì vậy để cải thiện được tình trạng này mẹ nên thay đổi chế độ ăn uống cho bé bằng cách bổ sung thêm các thực phẩm chứa nhiều chất xơ như đu đủ xanh, củ cải trắng, rau đay, rau dền,… và một số loại trái cây như bơ, dâu tây, kiwi, chuối,…
Bên cạnh bổ sung thực phẩm hỗ trợ điều trị táo bón, mẹ cần hạn chế nhóm thực phẩm màu trắng như bánh mì, cơm, đồ ăn chiên rán, nhiều dầu, đồ uống có cồn và cafein,.. Vì theo nghiên cứu khoa học, chúng có thể làm cho triệu chứng táo trở lên trầm trọng.
Thay đổi thói quen sinh hoạt cho bé
Ngay khi con có dấu hiệu táo bón mẹ cần thay đổi chế độ sinh hoạt. Điều này có thể giúp bé tăng nhu động ruột và đào thải phân dễ dàng. Cụ thể:
- Tăng cường vận động: Việc làm này sẽ giúp cơ bụng của bé hoạt động thường xuyên, hỗ trợ thải phân ra ngoài. Theo đó mẹ có thể cho bé tập động tác đạp xe bằng cách đặt nằm trên giường, hai tay cầm lấy 2 chân và thao tác như đang tập xe ngoài trời. Bên cạnh đó mỗi ngày mẹ cũng có thể dành 30 phút để chơi cùng bé
- Massage bụng: Massage bụng theo chiều kim đồng hồ cũng là cách trị táo bón cho trẻ 3 tuổi. Biện pháp này vừa giúp kích thích nhu động ruột vừa giúp con ngủ sâu giấc hơn. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn mẹ không nên thực hiện hành động này khi bé ăn no hoặc đang ngủ say
- Tập cho trẻ đại tiện đúng giờ: Xây dựng thói quen đại tiện đúng giờ cũng sẽ giúp bé cải thiện táo bón. Theo chuyên gia, việc đi đại tiện vào 1 khung giờ nhất định sẽ giúp hình thành phản xạ tốt hơn. Vì vậy mẹ hãy cho bé tập đi ngoài sau bữa ăn khoảng 30 phút- 1 tiếng
Cách chữa táo bón cho trẻ 3 tuổi bằng mẹo dân gian
Với những trường hợp táo bón nhẹ, mẹ có thể sử dụng những mẹo dân gian dưới đây.
- Dùng ngọn mồng tơi
Dùng ngọn mồng tơi để ngoáy kết tràng là một trong những cách trị táo bón cho trẻ 3 tuổi an toàn. Mẹ chỉ cần lấy ngọn mồng tơi, bóc bỏ phần vỏ rồi ngoáy vào vùng hậu môn khoảng 3-4 lần.
- Dùng mật ong
Kết hợp uống và bôi mật ong cũng là cách làm được nhiều mẹ bỉm áp dụng cho con bị táo. Thực phẩm này có tính nhuận tràng nên sẽ giúp bé đi tiêu dễ hơn. Theo đó chỉ cần dùng lượng mật ong vừa phải thấm vào tăm bông rồi ngoáy ở vùng hậu môn ngày 1-2 lần. Hoặc pha cho trẻ 1 thìa cà phê mật ong nguyên chất.
- Dùng rau dền đỏ
Dền đỏ có vị ngọt, tính mát, nên thường được dùng để trị táo bón cho trẻ. Mẹ chỉ cần lấy phần lá non của loại cây này sau đó rửa sạch, nấu chín và cho bé ăn.
Điều trị bằng thuốc
Với những trường hợp táo bón kéo dài mẹ nên cân nhắc bổ sung men vi sinh. Tuyệt đối không được lạm dụng việc thụt hậu môn vì nó có thể tổn thương cơ vòng và mất phản xạ của bé.
Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng- Bệnh viện Bạch Mai, trẻ bị táo bón trong thời gian dài có thể sử dụng thêm các sản phẩm nhuận tràng, sorbitol, Duphalac,… Tuy nhiên việc sử dụng này cần phải tuân theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không được tự ý sử dụng.
Trẻ 3 tuổi táo bón khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu việc áp dụng cách trị táo bón cho trẻ 3 tuổi ở trên không đạt hiệu quả mẹ cần đưa con đến gặp bác sĩ. Vì tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Một số dấu hiệu cho thấy tình trạng bệnh lý của bé đã chuyển biến xấu:
- Chướng bụng, đầy hơi
- Trẻ không ăn uống
- Sốt cao
- Có máu trong phân
- Sụt cân
- Sa trực tràng
Lưu ý khi điều trị táo bón cho trẻ 3 tuổi
Để cách chữa táo bón cho trẻ 3 tuổi đạt hiệu quả mẹ cần lưu ý những vấn đề sau:
- Không tự ý dùng thuốc xổ, thụt hậu môn cho bé
- Hạn chế dùng thịt đỏ, sữa, thực phẩm từ sữa vì có thể khiến táo bón nặng hơn
- Mỗi ngày chỉ nên cho bé ăn từ 150-200g thực phẩm chứa đạm vì dễ khiến phân bị khô
- Không cho trẻ sử dụng các loại ngũ cốc tinh chế vì chúng có nhiều tinh bột. Thay vào đó hãy cho con dùng ngũ cốc nguyên hạt mẹ nhé
Cách phòng ngừa táo bón cho trẻ 3 tuổi
Tình trạng trẻ 3 tuổi bị táo bón hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng những cách sau:
- Tăng cường cho bé hoạt động thể chất mỗi ngày
- Lựa chọn loại sữa công thức phù hợp, tránh loại có lactose
- Cho bé uống nhiều nước, đặc biệt là buổi sáng khi mới thức dậy
- Tăng cường bổ sung rau củ, quả và những thực phẩm giàu chất xơ nhưng cũng cần phải cân đối dinh dưỡng
- Ngoài ra mẹ cần chủ động điều trị các bệnh bẩm sinh liên quan đến hệ tiêu hóa
- Đồng thời cho con đi khám sức khỏe định kỳ 6 tháng 1 lần để phát hiện sớm
Trên đây là những cách trị táo bón cho trẻ 3 tuổi mà mẹ có thể áp dụng với trường hợp nhẹ. Trường hợp táo bón kéo dài và có dấu hiệu bất thường mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ để trị sớm hơn.
