Sốt xuất huyết là tình trạng thường gặp ở trẻ. Bệnh dễ gây nhầm lẫn với sốt phát ban hoặc sởi. Dưới đây là một số hình ảnh sốt xuất huyết ở trẻ giúp cha mẹ dễ dàng nhận biết và xử lý kịp thời.
Bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em là gì?
Sốt xuất huyết là bệnh gây bởi virus Dengue, do muỗi vằn Aedes mang theo và lây lan. Trẻ em là đối tượng dễ mắc bệnh này nhất, không chỉ vì chúng có hệ miễn dịch kém hơn mà còn vì muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết hoạt động ban ngày, dễ đốt và truyền bệnh.
Khi muỗi Aedes đốt người bị nhiễm vi rút sốt xuất huyết, nó có thể trở thành vật mang vi rút. Nếu muỗi này đốt người khác, người đó có thể bị nhiễm vi rút Dengue và sau đó có thể bị bệnh sốt xuất huyết. Vi rút không thể lây truyền trực tiếp từ người sang người. Môi trường ưa thích của muỗi là ở vùng có khí hậu nhiệt đới ẩm, nhiều người sinh sống, dễ bùng phát từ tháng 5 – tháng 11.
Hiện nay, bệnh sốt xuất huyết vẫn chưa có thuốc đặc trị. Chình vì vậy, cần phát hiện sớm các triệu chứng thông qua hình ảnh sốt xuất huyết ở trẻ em, cũng như các biểu hiện khác để tránh biến chứng nguy hiểm.
Hình ảnh sốt xuất huyết ở trẻ em
Các triệu chứng của sốt xuất huyết xuất hiện theo 3 giai đoạn. Hình ảnh sốt xuất huyết và những biểu hiện cụ thể theo từng giai đoạn cụ thể như sau:
Giai đoạn khởi phát
Trong mùa mưa, nếu trẻ sốt cao kéo dài nhiều ngày, cha mẹ cần xem xét khả năng trẻ đã mắc sốt xuất huyết và đưa đi khám ngay. Ở giai đoạn này, không có triệu chứng cụ thể nào xuất hiện. Trẻ sốt cao (khoảng 5-6 ngày), đau nhức, buồn nôn và nôn, kèm theo đó là hiện tượng xuất huyết dưới da ở các vùng cổ, ngực, bụng, lưng và hai chi. Một số trẻ có biểu hiện này khá sớm. Vì vậy, cha mẹ có thể phát hiện một cách nhanh chóng nhờ hình ảnh sốt xuất huyết ở trẻ em này!
Cha mẹ không nên tự ý chữa trị cho con mình. Tránh sử dụng aspirin và ibuprofen vì có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, gây chảy máu dạ dày, máu loãng dẫn đến hội chứng sốc sốt xuất huyết.
Giai đoạn nguy cấp
Sau vài ngày bị sốt, trẻ sẽ yếu, đau người, đau bụng, chướng bụng, chán ăn, kèm theo mẩn đỏ ở mặt, lòng bàn tay và đế. Ở giai đoạn này, mạch và huyết áp của trẻ phải được theo dõi thường xuyên. Lượng nước và lượng nước tiểu cũng nên được kiểm tra nhiều lần trong ngày. Một số trẻ có thể bị đầy bụng, bồn chồn, tay chân lạnh và nhiệt độ giảm, điều này có thể khiến cha mẹ hiểu nhầm rằng con họ đang dần hồi phục.
Giai đoạn phục hồi
Thân nhiệt giảm xuống, trẻ không bị hội chứng sốc. Trẻ sẽ có số lượng tiểu cầu cao hơn, nhịp mạch ổn định, huyết áp ổn định và truyền nhiều nước hơn. Trong quá trình hồi phục, lưu lượng máu tăng đến tất cả các mô trong cơ thể, và các cơ quan bắt đầu hoạt động bình thường. Mất khoảng 48-72 giờ để trẻ trở lại bình thường.
Giai đoạn này trẻ sẽ lấy lại cảm giác thèm ăn và năng lượng, bớt đau bụng, chướng bụng. Ngoài ra còn có các nốt mẩn đỏ và ngứa trên lòng bàn tay và lòng bàn chân (không có bong tróc da).
Phân biệt hình ảnh sốt xuất huyết ở trẻ em với sốt phát ban
Sốt phát ban và sốt xuất huyết đều có triệu chứng ban đầu là sốt, sau đó phát ban trên da. Điều này gây trở ngại không nhỏ cho phụ huynh trong việc chẩn đoán và đưa ra phương án xử lý chính xác. Theo như hình ảnh dưới đây, ta có thể thấy không có sự khác biệt rõ ràng về nốt ban do sốt xuất huyết và nốt ban do sốt phát ban. Vậy phân biệt hình ảnh sốt xuất huyết ở trẻ em với sốt phát ban như thế nào?
Cách đơn giản để phân biệt sốt là dùng ngón tay trỏ và cái để căng da tại vị trí nổi ban đỏ. Sau khi căng da ra, nếu nốt ban biến mất, buông ra lại hồi phục ngay thì có thể xác định đây là ban do sốt phát ban. Ngược lại, nếu sau khi căng da, những chấm đỏ li ti không lặn thì đó là phát ban do sốt xuất huyết.
Phương pháp điều trị sốt xuất huyết ở trẻ
Không có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh sốt xuất huyết. Vì sốt xuất huyết do virus gây ra nên thuốc kháng sinh không có lợi ích gì trong việc chống lại nhiễm trùng. Đa phần các biện pháp điều trị sốt xuất huyết ở trẻ sẽ nhằm mục đích giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng:
- Nghỉ ngơi
- Uống nước đầy đủ để ngăn ngừa mất nước do nôn mửa và sốt
- Thuốc giảm đau như paracetamol, có thể giúp giảm khó chịu và hạ sốt. Nên tránh dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin và ibuprofen vì chúng có thể làm tăng chảy máu
Trong trường hợp sốt xuất huyết nặng, có thể cần nhập viện và điều trị bằng dịch truyền tĩnh mạch hoặc truyền máu, nếu chảy máu nghiêm trọng.
Những việc cần tránh khi trẻ bị sốt xuất huyết
Dưới đây là những việc làm cần tránh khi chăm sóc trẻ bị sốt xuất huyết nếu không muốn tình trạng trở nên trầm trọng hơn:
- Không cho trẻ ăn các thực phẩm có màu đỏ, nâu, đen. Điều này sẽ khiến phân của trẻ bị nhuốm màu, khó phân biệt với trường hợp xuất huyết tiêu hóa
- Không ăn trứng: Ăn trứng có thể khiến cơ thể tích trữ một lượng nhiệt lớn, khó phát tán ra ngoài nên lâu hạ sốt hơn
- Không ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ: Những thực phẩm này là nguy cơ hàng đầu dẫn đến các vấn đề rối loạn tiêu hóa. Điều này khiến trẻ mệt mỏi càng mệt mỏi hơn, bệnh chậm hồi phục
- Không ăn uống đồ ngọt: Việc hấp thụ qua nhiều đường vào cơ thể sẽ khiến khả năng diệt khuẩn của hệ miễn dịch trở nên yếu ớt. Đồng thời làm giảm hiệu quả hoạt động của các tế bào bạch cầu, khiến bệnh sốt xuất huyết lâu khỏi hơn
- Không ăn đồ cay nóng: Khi bị sốt xuất huyết, thể trạng của trẻ bị suy giảm rõ rệt. Việc nạp đồ ăn cay nóng sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, ảnh hưởng đến khả năng hồi phục của cơ thể
- Không được tự ý truyền dịch cho con tại nhà: Tự ý truyền dịch có thể gây nên hậu quả nghiêm trọng như phù nề, suy tím, thậm chí là tử vong
Cách phòng bệnh sốt xuất huyết cho trẻ
Các biện pháp sau đây có thể bảo vệ con bạn khỏi mắc bệnh sốt xuất huyết:
- Mặc quần áo/mũ che tay, chân và đầu
- Bôi thuốc chống côn trùng vào vùng da tiếp xúc. Các chất xua đuổi hiệu quả nhất chứa DEET (dietyl toluamid) ở nồng độ 30–50%
- Bôi thuốc diệt côn trùng permethrin lên quần áo và giày dép
- Ngủ dưới màn chống muỗi
- Sử dụng các thiết bị đuổi côn trùng bằng điện hoặc cuộn muỗi
- Sử dụng lưới chắn côn trùng trên cửa ra vào và cửa sổ hoặc có máy lạnh
Hy vọng, thông qua những hình ảnh sốt xuất huyết ở trẻ em, cha mẹ có thể dễ dàng nhận biết, phân biệt và đưa con đi cấp cứu kịp thời.
