Trẻ 1 tuổi bị táo bón có thể là nỗi lo lắng của nhiều mẹ trẻ. Bởi ở tuổi này, bé đang phát triển vượt bậc và cần một hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Vậy làm thế nào để nhận biết và khắc phục tình trạng này? Hãy cùng bỏ túi cách trị táo bón cho trẻ 1 tuổi dưới đây.
Trẻ 1 tuổi bị táo bón là gì? Dấu hiệu nhận biết
Táo bón là tình trạng giảm tần suất đại tiện và phân được thải ra ngoài khô, cứng. Tình trạng này xảy ra ở trẻ từ 2-6. Tuy nhiên trẻ 1 tuổi cũng có thể bị táo bón do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những dấu hiệu giúp mẹ nhận biết tình trạng táo bón ở trẻ 1 tuổi:
- Phân cứng, vón cục
- Tần suất đi tiêu ít hơn 3 lần/ tuần
- Trẻ có xu hướng quấy khóc khi đi đại tiện
- Khi đi ngoài trẻ thường phải rặn và gặp khó chịu
- Phân của trẻ lúc này có màu đậm hơn bình thường, kèm màu máu tươi
- Trẻ phát triển chậm và ăn kém
- Vùng bụng luôn trong trạng thái đầy hơi, căng chướng
- Ngoài ra mẹ còn thấy bé lười vận động và mệt mỏi
Nguyên nhân bé 1 tuổi bị táo bón
Táo bón ở trẻ 1 tuổi do nhiều nguyên nhân, một trong số đó là do:
Chế độ ăn chưa phù hợp
Thủ phạm đầu tiên khiến trẻ 1 tuổi bị táo là do chế độ ăn uống có nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt và ít chất xơ. Theo các chuyên gia, hệ tiêu hóa của trẻ lúc này chưa được ổn định. Việc mẹ cho bé ăn các thức ăn khó tiêu và không cung cấp đủ nước sẽ tăng áp lực cho dạ dày, gây ra chứng kém hấp thu, táo bón.
Sữa công thức không hợp
Trẻ trên 6 tháng thường sẽ bắt đầu bổ sung sữa bột. Tuy nhiên việc dùng loại sữa có chứa nhiều đạm và ít chất xơ có thể khiến cho tiêu hóa của trẻ không thể chuyển hóa hoàn toàn, gây ra đầy bụng, khó tiêu.
Uống ít nước
Dưới 6 tháng tuổi trẻ thường không phải uống nước. Tuy nhiên, khi bắt đầu bước vào giai đoạn ăn dặm mẹ cần cung cấp đủ nước cho con. Trường hợp thiếu nước, phân trẻ thường có xu hướng khô, cứng và dễ gây ra táo bón.
Trẻ ăn quá nhiều một bữa
Cho trẻ ăn nhiều một bữa cũng là nguyên nhân gây ra táo bón. Theo chuyên gia, giai đoạn 1 tuổi, trẻ mới tập ăn nên hệ tiêu hóa chưa thể thích nghi nếu như phải chứa một lượng thức ăn quá lớn.
Điều này kéo dài có thể khiến cho quá trình hoạt động của dạ dày và ruột bị ảnh hưởng, gây ra táo bón. Do đó, mẹ nên chia nhỏ bữa ăn, thay vì dỗ con nạp nhiều thức ăn trong 1 lần.
Do bệnh lý tiềm ẩn
Táo bón ở trẻ 1 tuổi còn là hệ quả của các bệnh lý bẩm sinh như: Phình đại tràng, bất thường về thần kinh, tuyến giáp,…
Cách chữa táo bón cho trẻ 1 tuổi
Trẻ 1 tuổi bị táo bón phải làm sao là câu hỏi mà rất nhiều mẹ bỉm quan tâm. Theo chuyên gia, để cải thiện tình trạng này mẹ có thể bỏ túi một vài biện pháp dưới đây.
Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp
Chế độ dinh dưỡng là một trong những yếu tố có ảnh hưởng lớn với hệ tiêu hóa. Vì vậy để cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ 1 tuổi mẹ hãy xây dựng theo cách dưới đây.
- Tăng cường rau xanh, nhất là các loại có tác dụng nhuận tràng như rau lang, mồng tơi, rau cải, súp lơ,…Với loại trái cây mẹ có thể sử dụng chuối, đu đủ, bơ, bưởi để bổ sung nước và tăng kích thước của phân
- Mẹ nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày, tránh áp lực cho hệ tiêu hóa. Đồng thời bổ sung sữa chua vào trong thực đơn hàng ngày. Thực phẩm này có tác dụng tăng số lượng lợi khuẩn, duy trì, điều hòa hoạt động đường ruột
- Ưu tiên chế biến món ăn ở dạng lỏng, mềm và dễ tiêu hóa như bún, cháo, súp. Có thể bổ sung thêm rau xanh, củ, thịt, cá, trứng tuy nhiên cần phải cân bằng thành phần dinh dưỡng, tránh việc bổ sung nhiều đạm khiến bé khó tiêu
Chọn loại sữa phù hợp
Sữa công thức cũng là nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng táo bón ở trẻ. Vì vậy thay đổi loại sữa phù hợp cũng là cách trị táo bón cho trẻ 1 tuổi mà mẹ nên áp dụng.
Theo chuyên gia, khi chọn sữa công thức mẹ nên ưu tiên loại có chất xơ hòa tan để con dễ dàng tiêu hóa. Bên cạnh đó, cần phải chú ý tỷ lệ pha sữa theo đúng hướng dẫn. Bởi pha sữa đặc có thể làm bé táo hơn.
Với trường hợp mẹ đủ sữa thì nên cho con bú sữa mẹ. Vì loại sữa này chứa nhiều dưỡng chất mà lại hạn chế tình trạng táo bón tốt hơn.
Cho trẻ uống nhiều nước
Cũng là cách trị táo bón cho trẻ 1 tuổi hiệu quả. Bởi theo chuyên gia, thiếu nước là một trong nguyên nhân khiến hệ tiêu hóa của trẻ làm việc kém và dễ bị táo. Do đó, mẹ hãy căn cứ vào màu nước tiểu để kiểm tra xem trẻ đã uống đủ nước chưa.
Trường hợp nước tiểu trắng trong đến vàng nhạt là tốt, nước tiểu vàng cam sẫm tức là con đang thiếu nước. Lúc này mẹ hãy cho bé uống nhiều nước lọc, nước rau, nước hoa quả tươi,…
Thay đổi một số thói quen sinh hoạt
Ngoài dinh dưỡng, mẹ cũng có thể cải thiện triệu chứng táo bón ở trẻ 1 tuổi bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt. Cụ thể: Mẹ hãy cho bé tập đi đại tiện vào những khung giờ cố định, nhất là sau ăn. Thói quen này sẽ giúp cơ thể chủ động trong việc đào thải phân và hạn chế nguy cơ táo bón.
Ngoài ra để bé đi tiêu dễ dàng mẹ hãy thử đặt một chiếc ghế đẩu dưới chân. Hoặc thưởng cho trẻ một món ăn ngon khi đi vệ sinh đúng cách.
Áp dụng mẹo dân gian
Ngoài những cách trị táo bón cho trẻ 1 tuổi ở trên mẹ cũng có thể sử dụng các mẹo tại nhà, như:
Massage bụng giúp giảm táo bón
Massage bụng có thể thúc đẩy tuần hoàn máu, tăng cường nhu động ruột và khả năng tiêu hóa của trẻ. Do đó, việc áp dụng liệu pháp này thường xuyên sẽ giúp giảm tình trạng đầy hơi, táo bón, đau bụng cho trẻ.
- Mẹ chỉ cần cho trẻ nằm ngửa trên giường, sau đó dùng ngón tay cái xoa nhẹ quanh rốn theo chiều kim đồng hồ khoảng 5-10 phút
- Nắm hai cổ chân của trẻ, di chuyển lên xuống như động tác đạp xe trong vòng 10 phút để kích thích nhu động ruột và hậu môn
- Ngoài ra mẹ cũng có thể dùng tay vuốt nhẹ bụng trẻ theo chiều ngang, dọc
Ngâm hậu môn với nước ấm
Ngâm hậu môn với nước ấm trước giờ đại tiện cũng là cách chữa táo bón cho trẻ 1 tuổi hiệu quả. Theo chuyên gia, cách làm này sẽ giúp làm mềm hậu môn, từ đó giúp trẻ đi tiêu dễ dàng, tránh được đau rát. Ngoài ra, việc ngâm hậu môn còn giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm, áp xe
- Theo đó mẹ chỉ cần đun sôi khoảng 1 lít nước
- Rồi đổ ra thau, hòa thêm 1 ít nước lạnh
- Thêm 1 thìa muối và cho bé ngâm tầm 15 phút
Dùng ngọn mồng tơi
Mồng tơi có tác dụng làm mềm trực tràng, giúp phân đi qua dễ dàng mà không đau rát. Vì vậy với trẻ 1 tuổi bị táo, mẹ có thể sử dụng mẹo vặt này tại nhà.
- Đầu tiên mẹ cần vệ sinh hậu môn cho trẻ
- Dùng thân non của mồng tơi, tước vỏ
- Sau đó thụt ngoáy hậu môn cho bé khoảng 3-4 lần
- Thực hiện ngày 2 lần là sẽ giúp bé đi ngoài dễ hơn
Dùng thuốc chữa táo bón cho trẻ
Nếu việc áp dụng các biện pháp trên không mang hiệu quả, mẹ có thể hỏi thêm ý kiến bác sĩ về việc dùng thuốc cho con. Một số loại thuốc có thể sử dụng cho bé như: Thuốc đạn glycerin, thuốc nhuận tràng,… Tuy nhiên để đảm bảo an toàn mẹ cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, tránh việc tự ý áp dụng gây hậu quả xấu.
Trẻ 1 tuổi bị táo bón nên ăn gì, kiêng gì?
Như đã đề cập ở trên, chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng lớn tới hệ tiêu hóa của bé. Vậy trẻ 1 tuổi bị táo mẹ nên cho con ăn gì, kiêng gì? Hãy cùng bỏ túi gợi ý dưới đây để lên thực đơn cho bé 1 tuổi bị táo bón hiệu quả.
Thực phẩm nên ăn
- Trái cây là nhóm thực phẩm đầu tiên mẹ cần nhớ tới khi trẻ 1 tuổi bị táo. Thực phẩm này cung cấp rất nhiều chất xơ và đường giúp ngăn táo bón hiệu quả
- Rau củ: Cũng giống trái cây, rau củ là kho chất xơ dồi dào cho bé với tác dụng nhuận tràng, giúp phân di chuyển nhanh hơn. Vì thế mẹ hãy thêm nhiều rau củ vào các bữa ăn hàng ngày của con
- Các loại ngũ cốc: Cũng là lựa chọn tuyệt vời cho trẻ 1 tuổi bị táo. Thực phẩm này chứa nhiều chất xơ, có thể mix với trái cây, sữa chua để làm bữa sáng cho bé
- Sữa chua: Trẻ từ 1 tuổi mẹ có thể dùng 80g sữa chua/ ngày để kích thích tiêu hóa, nhuận tràng tốt hơn
Thực phẩm nên kiêng
Ngoài việc bổ sung thực phẩm có lợi, mẹ cần hạn chế những đồ ăn sau để bé không bị táo bón. Cụ thể:
- Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Trẻ 1 tuổi bị táo nên tránh xa đồ ăn chiên rán, nhiều dầu. Vì thức ăn này có thể khiến bé táo bón nặng hơn
- Thịt đỏ: Thịt bò, thịt dê chứa nhiều chất đạm nên rất khó tiêu. Do đó với trẻ bị táo mẹ nên thay thế bằng loại thịt trắng để bé đi ngoài dễ hơn
- Rau quả có vị chát: Chuối xanh, ổi, hồng xiêm có khả năng hút nước khiến phân khô cứng. Do đó mẹ không nên cho bé dùng những quả này
- Bánh kẹo ngọt: Việc nạp quá nhiều lượng đường sẽ tăng gánh nặng cho hệ tiêu hóa, khiến trẻ đầy hơi, chướng bụng và rất khó tiêu. Do đó mẹ cần hạn chế nhóm thực phẩm này nhất là socola đen
Trên đây là những cách trị táo bón cho trẻ 1 tuổi mà mẹ có thể áp dụng tại nhà. Trường hợp triệu chứng không có cải thiện sau 3-5 ngày, mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ để được tư vấn kỹ hơn.
