Trẻ sơ sinh bị giật chân tay khi ngủ là một vấn đề khiến nhiều phụ huynh lo lắng. Dù thường là hiện tượng bình thường do hệ thần kinh chưa phát triển hoàn thiện, song tình trạng này đôi khi cũng có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe cần được chú ý. Hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý sẽ giúp cha mẹ chăm sóc bé tốt hơn và đảm bảo sự phát triển toàn diện của trẻ.
>>> Xem thêm:
- Tại sao trẻ sơ sinh ngủ li bì, khó đánh thức?
- 10+ cách rèn trẻ sơ sinh ngủ đêm không phải ai cũng biết
- Giờ đi ngủ lý tưởng cho trẻ em theo độ tuổi
1. Trẻ sơ sinh bị giật chân tay khi ngủ là gì?
Trẻ sơ sinh bị giật chân tay khi ngủ là hiện tượng trẻ có các cử động chân và tay không tự chủ trong giấc ngủ. Biểu hiện thường thấy là chân, tay của trẻ bất ngờ bật lên hoặc giật chút ít. Phản xạ giật mình này thường không khiến trẻ tỉnh giấc hoàn toàn nhưng cũng có thể khiến con tỉnh giấc một chút và cảm thấy khó chịu.
Tình trạng này thường gặp ở trẻ 0 đến 6 tháng tuổi và giảm dần sau đó. Hầu hết các trường hợp trẻ sơ sinh bị giật chân tay khi ngủ không đáng lo ngại. Nhưng nếu nó kèm theo các triệu chứng bất thường như cơn co giật mạnh và kéo dài, hoặc biểu hiện khó chịu rõ rệt, cha mẹ nên đưa con đến bác sĩ để được kiểm tra.
2. Tại sao khi trẻ ngủ lại bị giật chân tay?
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị giật chân tay khi ngủ, dưới đây là 8 lý do phổ biến nhất.
2.1. Co giật lành tính ở trẻ sơ sinh
Co giật lành tính ở trẻ sơ sinh là hiện tượng thường gặp, khi trẻ có các cử động không tự chủ và nhịp nhàng của chân và tay mà không kèm theo bất kỳ dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng nào. Hiện tượng này thường xảy ra trong khi trẻ đang ngủ và có thể kéo dài vài giây đến vài phút. Những co giật này thường không gây đau đớn hay khó chịu cho trẻ và thường biến mất khi trẻ lớn lên và hệ thần kinh phát triển hoàn thiện hơn.
2.2. Phản xạ sơ sinh – phản xạ Moro
Phản xạ Moro, hay còn gọi là phản xạ giật mình, là một phản xạ sơ sinh tự nhiên. Khi trẻ cảm thấy mất thăng bằng hoặc bị giật mình, chúng có thể dang rộng cánh tay và chân ra, sau đó co lại. Phản xạ này là bình thường và là một phần của quá trình phát triển thần kinh của trẻ. Nó thường xuất hiện trong vài tháng đầu đời và giảm dần khi hệ thần kinh của trẻ phát triển hoàn thiện hơn.
2.3. Thiếu chất
Thiếu chất dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu canxi và magiê, có thể dẫn đến tình trạng giật chân tay ở trẻ sơ sinh. Canxi và magiê là những khoáng chất quan trọng cho sự phát triển cơ bắp và hệ thần kinh. Nếu trẻ không được cung cấp đủ các chất này thông qua chế độ ăn hoặc sữa mẹ, hệ thần kinh và cơ bắp có thể hoạt động không ổn định, dẫn đến các cử động giật không tự chủ trong khi ngủ.
2.4. Cơn giật cơ đầu giấc (Hypnagogic)
Cơn giật cơ đầu giấc, hay hypnagogic jerk, là hiện tượng co giật cơ đột ngột xảy ra khi trẻ đang chuyển từ trạng thái thức sang trạng thái ngủ. Đây là một phản ứng tự nhiên của cơ thể và thường không gây hại. Trẻ có thể có những cử động mạnh mẽ như giật chân hoặc tay, đôi khi kèm theo cảm giác như đang rơi. Hiện tượng này là bình thường và thường giảm dần khi trẻ lớn lên.
2.5. Động kinh
Động kinh là một tình trạng nghiêm trọng hơn và có thể là nguyên nhân gây ra các cử động giật không kiểm soát ở trẻ sơ sinh. Khác với các cơn giật lành tính, các cơn co giật do động kinh thường kéo dài hơn và có thể đi kèm với các triệu chứng khác như mất ý thức, mắt trợn ngược hoặc thở không đều. Nếu nghi ngờ trẻ bị động kinh, cần đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
2.6. Sốt cao
Sốt cao cũng có thể gây ra hiện tượng giật chân tay ở trẻ sơ sinh. Khi trẻ bị sốt, nhiệt độ cơ thể tăng cao có thể gây ra sự bất thường trong hoạt động của hệ thần kinh, dẫn đến các cử động giật không tự chủ. Các cơn giật do sốt thường không kéo dài và sẽ giảm khi nhiệt độ cơ thể của trẻ trở về mức bình thường. Tuy nhiên, nếu cơn giật kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng khác, cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức.
2.7. Bị giật mình bởi các yếu tố bên ngoài
Trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với các yếu tố bên ngoài như tiếng ồn lớn, ánh sáng chói, hoặc các cử động đột ngột xung quanh. Những yếu tố này có thể làm trẻ bị giật mình và dẫn đến các cử động giật chân tay. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể để bảo vệ trẻ khỏi các tác nhân gây hại. Để giảm thiểu tình trạng này, cha mẹ nên tạo ra một môi trường yên tĩnh và an toàn cho trẻ khi ngủ.
2.8. Bé mắc hội chứng chân không yên
Hiện tượng giật chân tay khi ngủ cũng thường xuất hiện ở những trẻ mắc hội chứng chân không yên. Bệnh lý này liên quan đến chứng rối loạn thần kinh, gây ra những cơn xung động không thể kiểm soát. Khi đó, trẻ thường cảm thấy khó chịu, chân không thể để yên mà phải di chuyển.
3. Trẻ sơ sinh bị giật chân tay khi ngủ khi nào cần khám bác sĩ?
Trẻ sơ sinh bị giật chân tay khi ngủ thường không phải là vấn đề đáng lo ngại. Tuy nhiên, cha mẹ cũng cần theo dõi sức khỏe của con và đưa con đến gặp bác sĩ khi nhận thấy các biểu hiện bất thường.
3.1. Giật chân tay quá mạnh hoặc kéo dài
Những cơn giật mạnh và kéo dài hơn vài phút có thể cho thấy hệ thần kinh của trẻ đang gặp vấn đề hoặc có thể là dấu hiệu của các tình trạng như động kinh. Trong trường hợp này, việc đưa trẻ đến bác sĩ để chẩn đoán là rất quan trọng nhằm đảm bảo trẻ nhận được sự chăm sóc và điều trị kịp thời.
3.2. Giật chân tay khi ngủ kèm theo các triệu chứng bất thường khác
Nếu tình trạng giật chân tay khi ngủ của trẻ kèm theo các triệu chứng bất thường khác như khóc không dứt, khó thở, thay đổi màu da (xanh tái), hoặc mất ý thức, thì đây là dấu hiệu cần phải đưa trẻ đi khám ngay lập tức. Những triệu chứng này có thể chỉ ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, như nhiễm trùng, các bệnh lý về thần kinh, hoặc các rối loạn khác. Việc chẩn đoán sớm sẽ giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả và kịp thời.
3.3. Giật mình ảnh hưởng tới giấc ngủ của bé
Cha mẹ cũng nên đưa con đến gặp bác sĩ nếu hiện tượng giật mình và giật chân tay ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ của trẻ, khiến trẻ thức giấc thường xuyên hoặc không thể ngủ ngon. Thiếu ngủ hoặc giấc ngủ không chất lượng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển, cũng như sức khỏe tổng thể của trẻ.
3.4. Khi cha mẹ cảm thấy lo lắng
Ngoài ra, nếu phụ huynh cảm thấy lo lắng hoặc không chắc chắn về tình trạng của con mình, việc tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa luôn là một quyết định sáng suốt. Bác sĩ sẽ giúp cung cấp thông tin chính xác, loại trừ các nguy cơ và đảm bảo rằng trẻ nhận được sự chăm sóc tốt nhất.
4. Trẻ sơ sinh bị giật chân tay khi ngủ phải làm sao?
Nếu nhận thấy trẻ bị co giật chân tay khi ngủ và không kèm theo các biểu hiện bất thường, cha mẹ có thể thực hiện một số biện pháp sau để giúp trẻ cảm thấy an toàn và giảm thiểu hiện tượng này:
4.1. Bọc trẻ trong chăn
Bọc trẻ trong một chiếc chăn mỏng và thoải mái hoặc sử dụng nhộng chũn có thể giúp trẻ cảm thấy an toàn và giảm các cử động giật mình. Cách này giúp tạo ra cảm giác như khi trẻ còn ở trong bụng mẹ, hạn chế các phản xạ giật mình không tự chủ.
4.2. Tạo môi trường ngủ yên tĩnh và thoải mái
Đảm bảo rằng phòng ngủ của trẻ yên tĩnh, tối và có nhiệt độ phù hợp. Tránh tiếng ồn lớn và ánh sáng chói để không làm trẻ giật mình. Sử dụng rèm che và máy tạo tiếng ồn trắng có thể giúp tạo ra môi trường ngủ lý tưởng cho trẻ.
4.3. Đảm bảo trẻ được cung cấp đủ chất dinh dưỡng
Cha mẹ hãy kiểm tra chế độ ăn uống của trẻ để đảm bảo rằng trẻ nhận đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, đặc biệt là canxi, vitamin D và magiê. Với trẻ sơ sinh đang bú sữa mẹ, mẹ cũng cần chú ý đến chế độ ăn uống của mình để đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cho con.
Khi nhận thấy con có triệu chứng giật chân tay khi ngủ, mẹ hãy bổ sung vào chế độ ăn uống của con và của mình (nếu con đang bú sữa mẹ) các thực phẩm giàu canxi, vitamin D như trứng, sữa, cá hồi, tôm, hải sản,…
4.4. Thực hiện các bài tập thư giãn nhẹ nhàng
Trước khi cho trẻ đi ngủ, cha mẹ có thể thực hiện một số bài tập thư giãn nhẹ nhàng như xoa bóp hoặc tắm nước ấm cho trẻ. Điều này giúp trẻ thư giãn cơ bắp và giảm các cử động giật không tự chủ.
4.5. Quan sát và ghi chép hiện tượng giật mình
Cha mẹ nên ghi chép lại tần suất và thời gian diễn ra các cử động giật mình của trẻ. Nếu hiện tượng này xảy ra thường xuyên hoặc có dấu hiệu bất thường, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa để được kiểm tra và chẩn đoán kịp thời.
4.6. Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu cần thiết
Nếu các biện pháp trên không giúp cải thiện tình trạng của trẻ hoặc nếu hiện tượng giật chân tay đi kèm với các triệu chứng bất thường khác, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ nhi khoa. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng và có thể thực hiện các xét nghiệm cần thiết để xác định nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Việc nhận biết và hiểu nguyên nhân gây ra hiện tượng trẻ sơ sinh giật chân tay khi ngủ giúp phụ huynh yên tâm, đồng thời có biện pháp chăm sóc phù hợp. Nếu hiện tượng này kéo dài hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường, cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để sớm có biện pháp điều trị và giúp con phát triển khỏe mạnh.
