Nhiều mẹ tỏ ra băn khoăn vì không biết cách bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh từ 0-6 tháng tuổi như thế nào để đạt được hiệu quả. Dưới đây là một vài gợi ý từ chuyên gia.
- Cho trẻ uống Sắt vào thời điểm nào trong ngày là tốt nhất
- Cách đọc hiểu chính xác chỉ số thiếu máu ở trẻ sơ sinh
Vì sao phải bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh?
Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh là rất cần thiết. Bởi các lý do sau:
Sắt có vai trò với sự phát triển của bé
Sắt là hoạt chất quan trọng, tham gia quá trình tăng trưởng, phát triển, hình thành miễn dịch ở trẻ. Theo chuyên gia, thiếu sắt ở trẻ nhất là các bé sơ sinh dưới 6 tháng tuổi có thể gây ra các tình trạng như:
- Thiếu máu
- Hoa mắt, chóng mặt
- Cơ bắp yếu, cơ thể mệt mỏi, hoạt động thể chất bị gián đoạn
- Trẻ hay ngủ gà ngủ gật, mất tập trung và giảm khả năng ghi nhớ trong giờ học
- Hệ miễn dịch bị suy giảm, trẻ dễ bị ốm vặt hoặc mắc các bệnh viêm nhiễm
- Cơ thể xanh xao, còi cọc, chậm phát triển
- Thiếu sắt còn khiến hệ tiêu hóa ảnh hưởng. Trẻ trở lên lười bú, hấp thụ kém, độ toan của dạ dày giảm
Lượng sắt dữ trữ sau sinh của bé không đủ
Với trẻ sơ sinh thiếu tháng, nhẹ cân, mẹ không uống sắt ở trong thai kỳ lượng sắt dự trữ sau sinh thấp. Với tốc độ tăng trưởng nhanh, trẻ cần bổ sung thêm sắt để đủ nhu cầu.
Với trẻ đủ tháng, lượng sắt dự trữ giảm dần trong 4 tháng đầu sau sinh. Đến tháng thứ 4, con chưa ăn dặm, chủ yếu nhận sắt từ sữa của mẹ khoảng (0.35mg/ lít) không đủ nhu cầu.
Vì thế , việc bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh là rất cần thiết nhất là trong các trường hợp: dự phòng thiếu sắt cho trẻ sinh non, nhẹ cân và bé 4 tháng bú mẹ hoàn toàn.
Cách bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh
Cho bé bú mẹ hoàn toàn
Lượng sắt trong sữa mẹ rất thấp, chỉ khoảng 0,3mg/lít. Tuy nhiên hàm lượng này vẫn đủ cho trẻ từ 4-6 tháng tuổi. Bởi theo các chuyên gia giá trị sinh học của sắt trong sữa mẹ cao (tỉ lệ hấp thu đạt khoảng 50-70%). Lý do là bởi nó có lactoferrin- một loại protein có khả năng gắn sắt trong sữa.
So với sữa mẹ, lượng sắt trong sữa công thức nhiều hơn. Tuy nhiên, tỷ lệ hấp thu lại thấp chỉ khoảng 4-12%. Vì vậy trong 6 tháng đầu, khi trẻ chưa ăn dặm mẹ nên nuôi con hoàn toàn bằng sữa mình. Điều này không những đảm bảo lượng sắt cho trẻ mà còn tăng cường miễn dịch, giúp bé chống chọi lại các tác nhân gây bệnh. Theo đó để lượng sắt trong sữa mẹ được đảm bảo, mẹ nên tăng cường sử dụng các loại thực phẩm giàu sắt như:
- Thịt đỏ, cá, gia cầm, gan động vật
- Các loại trái cây sấy khô, ngũ cốc nguyên hạt, cải xoăn, súp lơ, củ cải
- Ngoài thực phẩm giàu sắt, mẹ cần bổ sung thêm vitamin C từ cam, quýt, táo bưởi,…
- Trường hợp cơ thể hấp thụ kém mẹ có thể sử dụng các loại thực phẩm chức năng bổ sung sắt dành riêng cho phụ nữ nuôi con bú.
Lưu ý: Không cho bé uống sữa tươi khi chưa 1 tuổi. Vì sữa tươi SẼ làm giảm hấp thu sắt. Trẻ sử dụng sữa tươi (thay vì sữa mẹ hay sữa công thức tăng cường sắt) có nhiều khả năng bị thiếu máu do bị thiếu sắt.
Cho trẻ sơ sinh uống sắt
Giai đoạn 4 tháng tuổi trở ra, ngoài sữa mẹ trẻ đã cần bổ sung thêm 1mg sắt/ kg/ ngày. Vì vậy cách đơn giản nhất để bé dùng sắt là uống siro.
Tuy nhiên để đảm bảo an toàn, mẹ cần tham vấn ý kiến bác sĩ về việc chọn lựa sản phẩm cũng như liều dùng. Giai đoạn 6 tháng, trẻ còn khá yếu, việc lựa chọn sai sản phẩm hoặc bổ sung sắt quá liều có thể khiến bé ngộ độc.
Khi nào thì bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh?
Trẻ sơ sinh cần bổ sung sắt trực tiếp trong những trường hợp dưới đây.
- Trẻ sinh non, thiếu tháng trước tuần 37
- Trẻ nhẹ cân, cân nặng dưới 2.5kg
- Trẻ bú mẹ hoàn toàn hoặc 1 phần từ tháng thứ 4 trở đi
- Trẻ sơ sinh có làn da xanh xao, ốm vặt, thiếu máu do thiếu sắt
Liều lượng, thời gian dùng sắt cho trẻ sơ sinh
Với bé sinh non
Quá trình dự trữ sắt sau sinh chủ yếu diễn ra vào 3 tháng cuối thai kỳ. Vì thế những bé sinh non, trước tuần 37 thường không đủ sắt dự trữ cho sự phát triển sau sinh. Những em bé này cần bổ sung sắt ngay từ tuần đầu sau sinh và duy trì đến khi 1 tuổi theo liều:
- Bú mẹ: 2mg sắt/ kg/ ngày
- Bú sữa công thức tăng cường sắt: 1mg/ kg/ ngày
Bé nhẹ cân
Trẻ nhẹ cân, lượng sắt dự trữ thấp nhưng nhu cầu dùng sắt lại cao. Do tăng trưởng nhanh hơn trẻ đủ tháng. Vì thế, cần được bổ sung sắt từ tuần thứ 6 hoặc 8 đến khi 1 tuổi. Liều dùng phụ thuộc vào cân nặng khi sinh. Cụ thể:
- Bé 1kg-2.5kg: Nếu bú mẹ thì cần uống sắt từ 2-3mg/kg/ ngày. Nếu dùng sữa công thức giàu sắt thì không cần bổ sung thêm.
- Bé dưới 1kg: Bắt buộc phải bổ sung sắt với liều 3-4mg/kg/ ngày.
Bé đủ tháng, bú mẹ
Với bé đủ tháng, bú mẹ từ 4 tháng tuổi cần phải bổ sung sắt dự phòng với liều 1mg/kg/ ngày. Vì đây là thời điểm sắt trong sữa mẹ đã giảm, không đủ đáp ứng nhu cầu.
Trẻ sơ sinh có làn da xanh xao, ốm yếu
Nhóm em bé này thường được chỉ định uống sắt với liều 3-6mg/kg/ ngày, thời gian là 3-6 tháng tùy vào mức độ của bệnh.
Lưu ý khi bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh
Bổ sung đúng liều lượng
Mặc dù sắt cần cho trẻ sơ sinh, nhất là các bé sinh non, thiếu tháng nhưng việc bổ sung cần phải tuân thủ liều dùng. Tuyệt đối tránh việc lạm dụng. Bởi nó có thể khiến con gặp phải các tác dụng phụ nguy hiểm.
Bổ sung đúng thời điểm
Thời điểm để mẹ cho bé dùng sắt là trước ăn 1 giờ hoặc sau ăn 2 giờ. Tốt nhất là vào buổi sáng, khi con đang đói. Điều này sẽ giúp hấp thu và chuyển hóa sắt dễ dàng.
Để sắt hấp thu tốt nhất, mẹ nên cho bé uống cùng vitamin C. Đồng thời đảm bảo thời gian dùng sắt và canxi cách nhau tối thiểu 2 tiếng đồng hồ, để tránh tương tác.
Tác dụng phụ khi bổ sung thừa sắt
Bổ sung thừa sắt có thể khiến bé ngộ độc, gặp phải các triệu chứng như:
- Đau bụng
- Buồn nôn
- Đi ngoài ra máu
- Mệt mỏi
- Suy tim
- Ảnh hưởng khả năng hấp thu khoáng chất
- Thậm chí lâu dài còn gây tổn thương cho gan, não,…
Trẻ sơ sinh là đối tượng nhạy cảm, dễ dị ứng với các thành phần trong thuốc. Vì vậy việc bổ sung sắt cho trẻ dưới 6 tháng tuổi đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn trọng của bố mẹ. Hy vọng với thông tin bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh như thế nào mà bài viết cung cấp mẹ sẽ có biện pháp phù hợp với bé yêu nhà mình.
Nguồn: healthychildren
