Sắt và kẽm là hai vi chất cần thiết cho sự phát triển của bé. Vậy chưa xét nghiệm có tự ý bổ sung sắt kẽm được không? Cùng lắng nghe ý kiến của chuyên gia trong bài viết dưới đây nhé!
Vì sao phải bổ sung sắt kẽm cho bé?
Trước khi giải đáp “chưa xét nghiệm có tự ý bổ sung sắt kẽm được không?”, hãy cùng Fitobimbi tìm hiểu vai trò của sắt và kẽm với trẻ nhỏ nhé!
Mặc dù chỉ hiện diện trong cơ thể một lượng rất nhỏ, nhưng sắt và kẽm lại đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là với trẻ trong giai đoạn phát triển.
Nói về tầm quan trọng của sắt, các bác sĩ cho hay, sắt là nguyên tố tạo nên hồng cầu giúp vận chuyển oxy từ phổi đến tất cả các cơ quan. Vì vậy, thiếu sắt sẽ dẫn đến thiếu máu dinh dưỡng, thiếu oxy ở các cơ quan đặc biệt như não, cơ bắp, tim gây nên hiện tượng hoa mắt, chóng mắt, mệt mỏi, cơ bắp yếu, khả năng tập trung chú ý kém, hay cáu kỉnh.
Trong khi đó, kẽm tham gia vào cấu tạo nên thành phần của trên 300 enzym của cơ thể. Bên cạnh đó, kẽm còn đóng vai trò là chất xúc tác ARN – polymeras, có vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp protein và nhân đôi ADN.
Do đó, bổ sung đầy đủ kẽm sẽ giúp trẻ thúc đẩy tăng trưởng, phát triển chiều cao và cân nặng tối ưu. Hơn nữa, Kẽm còn tham gia vào hoạt động của hệ miễn dịch, giúp kích thích sự phát triển của tế bào lympho B và lympho T. Từ đó giúp tạo màng chắn vững chắc cho cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh.
Chưa xét nghiệm có tự ý bổ sung sắt kẽm được không?
Việc thiếu hụt kẽm sắt ở trẻ nhỏ thường khá cao. Mặc dù nguồn thực phẩm chứa 2 nguyên tố này đa dạng, nhưng tỷ lệ hấp thụ lại thấp và khác nhau tùy nguồn thực phẩm. Do đó, Viện Hàn Lâm Nhi Khoa Mỹ có hướng dẫn cụ thể về việc bổ sung sắt kẽm cho trẻ từ 1 – 3 tuổi, trong bữa ăn nên phối hợp đa dạng các nguồn thực phẩm giàu sắt kẽm như thịt cá và các thực phẩm/ngũ cốc bổ sung chất giàu các nguyên tố này.
Nếu trẻ không đạt đủ được lượng sắt, kẽm từ thực phẩm do biếng ăn, sau bệnh hoặc ăn uống kém đa dạng thì nên bổ sung cho trẻ bằng thực phẩm bổ sung dạng lỏng để trẻ dễ uống và tăng sự hấp thụ.
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, nhu cầu sắt và kẽm hàng cho trẻ theo độ tuổi như sau:
Nhu cầu sắt
- Trẻ 7 – 11 tháng tuổi: 12.4mg/ngày
- Trẻ 1 – 3 tuổi: 7.7mg/ngày
- Trẻ 4 – 6 tuổi: 11.9mg/ngày
Nhu cầu kẽm
- Trẻ từ 6 – 12 tháng tuổi: 3mg/ngày
- Trẻ 1 – 3 tuổi: 3mg/ngày
- Trẻ 4 – 8 tuổi: 5mg/ngày
- Trẻ 9 – 13 tuổi: 8mg/ngày
Việc bổ sung theo liều dự phòng 2 – 3 tháng để hỗ trợ hấp thu kẽm sắt cho trẻ. Để ngăn ngừa thiếu máu do thiếu sắt, trẻ dưới 3 tuổi nên được khám định kỳ mỗi năm 1 lần. Các bé từ 3 tuổi trở lên nên khám định kỳ 1.5 năm/lần. Việc xét nghiệm vi chất là không cần thiết trừ khi có chỉ định của bác sĩ khi có nghi ngờ thiếu hụt và đang ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của trẻ.
Vì vậy, với thắc mắc “chưa xét nghiệm có tự ý bổ sung sắt kẽm được không?”, cha mẹ hoàn toàn có thể bổ sung dự phòng vi chất cho trẻ mà không cần thực hiện xét nghiệm.
Khi nào trẻ cần bổ sung sắt kẽm?
Trong tự nhiên, có rất nhiều thực phẩm chứa sắt và kẽm. Tuy nhiên, theo chuyên gia dinh dưỡng, chế độ ăn uống của trẻ chỉ đáp ứng tối đa 50% nhu cầu sắt, kẽm mà cơ thể cần.
Do đó, trẻ cần được bổ sung dự phòng các chất dinh dưỡng mỗi ngày để tránh tình trạng thiếu hụt, ảnh hưởng đến sức khỏe. Đặc biệt là trẻ xuất hiện các triệu chứng lâm sàng như sau:
- Bỏ bú, giảm bú, chán ăn thường xuyên
- Trẻ rối loạn tiêu hóa, táo bón, cân nặng và chiều cao tăng trưởng chậm, suy dinh dưỡng
- Trẻ hay giật mình, khó ngủ về đêm, đổ mồ hôi trộm
- Trẻ dễ mắc bệnh đường tiêu hóa, nhiễm trùng đường hô hấp và da
- Móng tay mềm, tóc giòn và dễ gãy
- Trẻ có dấu hiệu vết thương lâu lành, dị ứng với tác nhân lạ
Lưu ý: Trong quá trình bổ sung, mẹ nên tuân thủ liều lượng bổ sung sắt, kẽm cho trẻ đúng theo khuyến nghị.
Sắt và kẽm có dùng với nhau được không?
Có nhiều khuyến cáo cho rằng, bổ sung sắt và kẽm cùng lúc gây cạnh tranh hấp thu? Vậy quan điểm này có đúng không?
Theo chuyên gia, trẻ thiếu sắt thường đi đôi với thiếu kẽm, bởi chúng có mối tương quan hỗ trợ trong việc hấp thu. Mặc dù hai kim loại này đều cùng hóa trị 2, tuy nhiên chúng được vận chuyển vào cơ thể theo hai kênh hoàn toàn khác nhau.
Mặt khác, nếu bổ sung sắt và kẽm theo tỷ lệ phù hợp, dưới 2/1, đặc biệt là 1/1 thì không có sự canh tranh hấp thu nào. Ngược lại, sự bổ sung này còn hỗ trợ hấp thu qua lại lẫn nhau.
Cách bổ sung kẽm và sắt cho bé
Trẻ nhỏ là đối tượng cần được chăm sóc và bảo vệ toàn diện do hệ miễn dịch còn non yếu. Việc bổ sung sắt và kẽm thời điểm này sẽ tạo điều kiện để bé phát triển toàn diện về trí não và thể chất. Dưới đây là những cách bổ sung kẽm và sắt cho trẻ hiệu quả mà mẹ nên bỏ túi.
Dùng sữa mẹ hoàn toàn
Bổ sung sắt và kẽm cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi tốt nhất là dùng sữa mẹ. Tuy hàm lượng sắt trong sữa mẹ không cao, chỉ chiếm khoảng 0,3mg/ lít. Nhưng so với sữa bò và các loại sữa công thức, chúng lại có khả năng hấp thụ tốt hơn. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, khoảng 70% lượng sắt trong sữa mẹ sẽ được các bé hấp thụ, trong khi đó sữa bò chỉ đạt 30% và sữa công thức là 10%.
Giống như các sắt, lượng kẽm trong sữa mẹ chỉ đáp ứng nhu cầu sử dụng của bé trong 3 tháng đầu. Bởi lúc này lượng kẽm trong sữa mẹ đạt 2-3mg/ lít nhưng 3 tháng tiếp theo chúng giảm còn 0,9mg/ lít.
Vì vậy với trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi, việc bú mẹ có thể đáp ứng nhu cầu sử dụng sắt , nhưng bé cần hấp thụ kẽm từ nhiều nguồn dinh dưỡng khác.
Xây dựng chế độ ăn giàu dinh dưỡng
Bổ sung sắt và kẽm cho trẻ còn có thể sử dụng qua chế độ ăn hàng ngày. Đây là phương pháp được nhiều mẹ bỉm áp dụng bởi tính hiệu quả, an toàn và tiết kiệm cao. Cụ thể:
Đối với trẻ chưa ăn dặm, mẹ ăn gì để sữa giàu kẽm và sắt?
Trẻ giai đoạn dưới 6 tháng tuổi chưa ăn dặm, bé chủ yếu hấp thụ sắt, kẽm qua nguồn sữa mẹ. Vì vậy để lượng sữa đạt chất lượng, chế độ ăn của mẹ cần chú ý những điều sau:
- Tăng cường thực phẩm giàu sắt và kẽm như thịt bò, hải sản có vỏ, trứng, các loại đậu, súp lơ, rau xanh,…
- Kết hợp thêm các loại vitamin C từ rau xanh và hoa quả để cơ thể hấp thụ dinh dưỡng tốt nhất
- Ngoài việc sử dụng thực phẩm giàu sắt và kẽm, thời điểm này mẹ cũng cần hạn chế các loại gia vị có mùi nặng, hoặc sử dụng cà phê, rượu, bia,… Bởi những loại thực phẩm này không những làm giảm khả năng hấp thụ kẽm và sắt mà còn ảnh hưởng tới bé qua đường sữa
Trẻ ăn dặm nên ăn gì để bổ sung dinh dưỡng?
Đối với trẻ ăn dặm, nguồn sắt và kẽm cho bé ngoài sữa mẹ còn có thêm các loại thực phẩm hàng ngày. Tuy nhiên giai đoạn mới bắt đầu mẹ nên ưu tiên sử dụng cho bé các món ăn có độ lỏng cao, sau đó tăng dần độ đặc. Một vài gợi ý cho mẹ như:
- Thịt bò: Cứ 100g thịt bò sẽ cho khoảng 3.1g sắt và 3,64g kẽm
- Thịt gà: Ăn thịt gà ngoài cung cấp sắt và kẽm còn giúp bé chống ung thư, tăng độ sáng của mắt hiệu quả
- Hạt bí ngô: Ngoài sắt và kẽm bí ngô còn chứa canxi, magie dồi dào, tốt cho sức khỏe bé
- Súp lơ: Ít ai biết rằng ngoài sắt, kẽm súp lơ còn chứa rất nhiều vitamin C. Do đó khi sử dụng sẽ giúp bé hấp thu hiệu quả
- Nấm: Trong nấm chứa nhiều loại protein, sắt, kẽm mà mẹ không nên bỏ qua khi xây dựng thực đơn ăn dặm cho bé
- Các loại hải sản: Tôm, cua, hàu, mực là nguồn dinh dưỡng hết sức dồi dào cho bé. Mẹ có thể tận dụng để hấp, xào, nấu cháo hoặc làm ruốc đều được
- Ngoài thực phẩm bổ sung sắt và kẽm cho bé, mẹ nên tăng cường các loại quả giàu vitamin C như cam, quýt, chuối, xoài. Đồng thời đảm bảo thực đơn đầy đủ nhóm đạm, khoáng chất, tinh bột, vitamin, giúp bé phát triển toàn diện
Sản phẩm hỗ trợ bổ sung kẽm và sắt cho bé
Ngoài thực phẩm, sữa mẹ, thì bổ sung sắt và kẽm cho bé còn có thể sử dụng viên uống chức năng. Phương pháp này được đánh giá rất cao về tính hiệu quả. Bởi từ tháng thứ 4 lượng kẽm và sắt trong sữa mẹ sẽ giảm dần. Trẻ chỉ hấp thụ tối đa 30% lượng kẽm và 70% lượng sắt từ thức ăn hàng ngày. Do đó nếu chỉ sử dụng đơn thuần hai phương pháp trên thì nguy cơ suy dinh dưỡng ở trẻ là rất cao.
Hiện nay, trên thị trường, sản phẩm bổ sung sắt, kẽm riêng biệt rất đa dạng. Nhưng lại ít có sản phẩm bổ sung đồng thời cả sắt và kẽm. Fitobimbi Ferro C là một trong những sản phẩm hiếm hoi đáp ứng được tiêu chí này! Sản phẩm giúp hỗ trợ bổ sung sắt và kẽm hữu cơ, kết hợp cùng đồng gluconate, vitamin B12, vitamin C, quả sơ ri và hoa cúc Đức. Qua đó giúp hỗ trợ bổ sung sắt, kẽm cho cơ thể. Hỗ trợ giảm nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt và hỗ trợ tăng cường đề kháng.
Đặc biệt, sản phẩm được nghiên cứu để đảm bảo tỷ lệ sắt – kẽm cân bằng, cung cấp dinh dưỡng tối ưu cho trẻ phát triển. Nhờ được chiết xuất từ thảo dược Châu Âu, Fitobimbi Ferro C có vị ngọt tannh, không tanh, dễ uống. Đặc biệt, mẹ có thể cho bé uống trực tiếp hoặc hòa vào đồ ăn, thức uống của trẻ.
Những lưu ý khi bổ sung sắt, kẽm cho bé an toàn
Bên cạnh thắc mắc “chưa xét nghiệm có tự ý bổ sung sắt kẽm được không?”, mẹ cũng cần quan tâm đến những lưu ý trong quá trình bổ sung:
- Dùng kẽm và sắt trước ăn 30 phút hoặc sau ăn 2 tiếng. Tránh cho bé uống sắt, kẽm khi đói dễ gây rối loạn tiêu hóa, giảm khả năng hấp thụ
- Tuân thủ đúng theo chỉ định về liều lượng để tránh tình trạng thiếu hoặc thừa vi chất, gây hậu quả nghiêm trọng tới sức khỏe
- Ưu tiên lựa chọn sản phẩm bổ sung sắt, kẽm có nguồn gốc thực vật, dễ hấp thu, không tanh
- Quá trình dùng sắt, kẽm cần tăng cường bổ sung vitamin C để kết quả hấp thu tốt hơn
Trên đây là giải đáp “chưa xét nghiệm có tự ý bổ sung sắt kẽm được không?”. Mong rằng với chia sẻ này, mẹ sẽ biết cách bổ sung dưỡng chất cho bé sao cho hợp lý.
