Mặc dù ăn dặm kiểu truyền thống không còn phổ biến như xưa. Nhưng vẫn có nhiều mẹ bỉm lựa chọn cách thức ăn này. Và để hiểu hơn, mẹ hãy cùng Fitobimbi tìm hiểu kỹ hơn về cách ăn này trong bài sau.
Ăn dặm truyền thống là gì?
Ăn dặm truyền thống là cách ăn dặm lâu đời được áp dụng nhiều tại các gia đình Việt Nam. Việc sử dụng cách thức ăn này, đòi hỏi mẹ bỉm phải thật khéo léo trong việc kết hợp thực phẩm với nhau. Việc chọn thực phẩm tươi ngon cũng là yếu tố quan trọng để các món ăn thêm phần hấp dẫn.
Đặc trưng của cách ăn dặm kiểu truyền thống là:
- Nấu bột và cháo lẫn với thịt, rau
- Độ thô tăng dần từ bột đến cháo vỡ, cháo nguyệt hạt, cơm nát, cơm như người lớn
- Bé được ăn trước hoặc sau bữa ăn của cả gia đình nên thời lượng bữa sẽ hay kéo dài
- Ngoài ra cách ăn truyền thống cũng chuộng ăn rong, ăn bế vì vậy các bé sẽ không tập trung, tạo thành thói xấu
Ưu, nhược điểm của cách ăn dặm truyền thống
Là cách ăn dặm phổ biến của các mẹ Việt, ăn dặm truyền thống có ưu, nhược điểm dưới đây.
Ưu điểm:
- Đảm bảo cho bé bữa ăn dinh dưỡng, có đủ tinh bột, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất
- Giúp hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động tốt hơn do thức ăn được đem xay nhuyễn
- Mẹ không phải mất quá nhiều thời gian chuẩn bị cũng như chế biến thức ăn vì phương pháp này khá nhàn
- Khẩu phần ăn được điều chỉnh từ ít đến nhiều tùy theo khả năng của bé
Nhược điểm:
- Vì nhiều thực phẩm cùng được xay nhuyễn, pha trộn với nhau nên bé sẽ không cảm nhận được hương vị riêng
- Ngoài ra với cách ăn dặm truyền thống mẹ bỉm cũng khó phát hiện bé bị dị ứng với thực phẩm nào
- Ở cách ăn này kỹ năng nhai, nuốt cũng hạn chế hơn, bởi đồ ăn đều đem xay nhuyễn và không chú ý tăng dần độ thô
Nguyên tắc ăn dặm kiểu truyền thống
Để quá trình ăn dặm truyền thống cho bé trở thành khoảng thời gian thú vị, mẹ cần tuân thủ những nguyên tắc sau:
- Ăn đúng thời điểm: Giai đoạn bé tập ăn dặm là khi được 6 tháng tuổi. Mẹ không cho bé ăn dặm quá sớm vì hệ tiêu hóa chưa kịp hoàn thiện
- Sữa mẹ là dinh dưỡng chính: Ăn dặm chỉ là bữa phụ, sữa mẹ mới là thức ăn chủ yếu. Vì vậy mẹ hãy đảm bảo lịch ăn của bé có sự xen kẽ với các cữ sữa nhằm đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng cho con
- Ăn dặm đủ chất: Mỗi bữa ăn dặm truyền thống cần phải đảm bảo đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất thiết yếu như tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất
- Ăn từ ngọt đến mặn: Mẹ nên cho bé bắt đầu ăn dặm với bột và cháo có vị như sữa. Sau 2-4 tuần mới chuyển sang bột có vị mặn.
- Ăn từ loãng đến đặc: Với cách ăn dặm truyền thống mẹ cần xay nhuyễn thức ăn. Sau đó tăng dần độ thô để bé làm quen với việc nhai, nuốt
- Ăn từ ít đến nhiều: Bé nên ăn từng chút một để mẹ có thể kiểm tra nguy cơ dị ứng cũng như xem xét khả năng tiêu hóa phù hợp với món ăn nào
Quan điểm sai lầm về cách ăn dặm kiểu truyền thống
Dù khá phổ biến thế nhưng nhiều mẹ bỉm vẫn có cái nhìn sai lầm về cách ăn dặm kiểu này. Cụ thể:
Thời điểm cho bé ăn dặm
Vì quá “nôn nóng” nên nhiều mẹ bỉm đã cho bé ăn từ khi chưa đủ 6 tháng. Lúc này hệ tiêu hóa và các chức năng miễn dịch chưa được hoàn thiện. Vì vậy trẻ sẽ không xử lý được nguồn thức ăn mới, gây ra thiếu hụt dinh dưỡng.
Thời điểm tốt nhất để mẹ bắt đầu cho bé tập ăn là khi vừa tròn 6 tháng. Bước đầu của giai đoạn này hãy để cho bé làm quen với thực phẩm ngọt, có vị như sữa.
Không cho bé ăn dầu ăn
Dầu ăn chứa axit béo là thành phần chính giúp hấp thụ vitamin. Vì vậy, nếu mẹ không bổ sung dầu, khả năng hấp dinh dưỡng của trẻ sẽ kém. Con bị thiếu hụt vitamin, thậm chí còi xương, chậm lớn, không tăng cân được.
Mẹ nhớ bổ sung dầu ăn vào thực đơn của bé. Các loại dầu ăn dành cho trẻ lúc này là dầu oliu, dầu gấc, dầu dừa,…
Cho bé ăn uống nước cam đặc
Nước cam chứa nhiều axit gây hại cho hệ tiêu hóa. Vì vậy nếu mẹ cho bé sử dụng quá nhiều có thể khiến con rối loạn hấp thu, đồng thời cản trở quá trình xử lý thức ăn.
Để hạn chế tác hại của việc làm này, mẹ hãy pha loãng nước cam trước khi cho bé sử dụng.
Cho bé ăn mặn
Với kiểu ăn dặm truyền thống rất nhiều mẹ bỉm cho rằng bổ sung gia vị sẽ giúp các bé ăn ngon. Tuy nhiên chuyên gia dinh dưỡng cho rằng bé dưới 1 tuổi không nên dung nạp nhiều muối. Vì ở tuổi này thận chưa phát triển để đào thài món gia vị này.
Quá ưu tiên đạm
Nhiều mẹ vẫn luôn quan niệm, cơ thể trẻ cần nhiều lượng đạm. Vì vậy ra sức tăng cường thực phẩm giàu đạm vào các bữa ăn của bé mà không biết rằng việc này có thể dẫn tới hiện tượng rối loạn tiêu hóa thậm chí gây ra biếng ăn. Theo các chuyên gia để bé phát triển khỏe mạnh mẹ hãy lựa chọn thực đơn hợp lý, cân bằng chất đạm, rau xanh và tinh bột để bé hấp thụ tốt hơn.
??? Mẹ xem nhiểu hơn:
- 9 loại trái cây cho bé 7 tháng tuổi mẹ cần biết
- 8 loại trái cây cho bé ăn dặm làm “xiêu lòng” các nhóc tỳ
Hâm đi hâm lại cháo
Mỗi lần ăn một lượng nhỏ khiến mẹ nhiều khó khăn trong việc chế biến. Thành ra các mẹ đã chọn cách thức nấu sẵn một nồi có đủ thịt, cá, rau xanh rồi cho bé ăn thành nhiều bữa. Tuy nhiên điều này lại không hề tốt. Bởi việc hâm đi hâm lại nồi cháo sẽ khiến vitamin và các khoáng chất mất đi.
Vì vậy mẹ hãy chuẩn bị 1 nồi cháo trắng, chia thành nhiều bữa. Khi đến giờ ăn hãy thêm cá, thịt vào nồi, sau đó nấu sôi. Cách làm này cũng rất nhanh và mẹ sẽ vẫn có được nồi cháo hợp vị.
✔️ Thực đơn ăn dặm truyền thống cho bé 7 tháng đơn giản, hiệu quả
Thực đơn ăn dặm truyền thống đúng cách
Khi sử dụng phương pháp ăn dặm truyền thống cho bé, Fitobimbi khuyên mẹ hãy chia theo từng giai đoạn cụ thể dưới đây.
Giai đoạn 1 – Bé tập ăn dặm
Theo các chuyên gia, bé 5.5-6 tháng tuổi là lúc thích hợp để tập ăn dặm. Lúc này thực đơn của bé cần được xây dựng như sau:
- Cho bé ăn bột hoặc cháo theo tỉ lệ nấu 1:10, kết hợp với nước luộc gà, hầm xương và các thực phẩm đã ninh, hầm kỹ rồi lọc qua rây để tăng độ mịn
- Sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng chính. Vì thế không cần ép bé ăn uống quá nhiều. Hãy để con tập quen với những thực phẩm ngoài sữa
- Cũng bởi tiêu hóa còn yếu thế nên lúc này mẹ hãy hạn chế cho bé sử dụng thực phẩm dễ gây dị ứng như thịt bò, cua biển,…
Giai đoạn 2 – Sau khi ăn dặm được 1-3 tháng
7-9 tháng tuổi là lúc thích hợp để tăng độ thô và bổ sung nguồn dinh dưỡng đa dạng. Cụ thể:
- Thời gian đầu, mẹ nên cho bé ăn 2 bữa bột và 1 bữa cháo. Nấu như bình thường đến khi cháo chín thì dùng đũa khuấy để hạt gạo vỡ ra.
- Trong quá trình nấu mẹ không nhất thiết phải xay nhuyễn thức ăn mà có thể băm nhỏ rồi lọc qua rây nhằm tăng độ thô cho từng thực phẩm
- Thực đơn mỗi ngày mẹ cần bổ sung các loại rau củ như cà rốt, su hào, khoai lang, khoai tây và các thực phẩm giàu đạm như cá đồng, lươn, cua,…
- Ngoài ra giai đoạn này, trẻ cũng đã bắt đầu mọc răng vì vậy rất dễ gặp phải vấn đề đau nhức hoặc bị rối loạn tiêu hóa. Lúc này để bé ăn ngon mẹ nên để con thoải mái quyết định lượng ăn của mình đồng thời chia nhỏ bữa ăn
Giai đoạn 3 – Ăn cháo nguyên hạt
Từ 10-12 tháng bé sẽ chuyển sang giai đoạn ăn cháo nguyên hạt và dần làm quen với cơm. Do đó thực đơn ăn dặm truyền thống của trẻ sẽ cần thay đổi như sau:
- Cho bé ăn cháo nguyên hạt và dẫn làm quen với với các món thô
- Mẹ có thể nấu cháo đặc hơn kết hợp với những nguyên liệu bằm nhuyễn từ thịt, tôm, cá,…
- Tập cho bé làm quen với muỗng, nĩa khi ăn cách này
- Ngoài ra mẹ cũng nên để cho bé ăn cùng với gia đình. Có thể cho con tập ăn đồ ăn của nhà với lượng vừa phải, đảm bảo an toàn, tránh bị hóc cổ
??? Mẹ tham khảo các món ăn cho bé tại đây
Giai đoạn 4 – Bé tập ăn cơm
1 tuổi trở lên trẻ nhỏ sẽ tập ăn cơm theo kiểu truyền thống để phát triển được kỹ năng nhai nuốt. Cụ thể thực đơn của bé trong giai đoạn này sẽ gồm những thứ như sau:
- Bé ăn được hết các loại thực phẩm như của người lớn. Vì vậy hãy đa dạng thực đơn, tập cho con ăn cơm nát và đồ băm nhỏ
- Rèn cho bé thói quen dùng thìa, muỗng, nĩa để xúc và tự nhai, nuốt thức ăn
- Cố gắng đa dạng thực đơn như cơm nát, nui, bún, phở với nhiều cách biến tấu
Dù có rất nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh cách ăn truyền thống. Nhưng đến nay phương pháp này vẫn chiếm được lòng tin của các mẹ bỉm. Để ăn dặm kiểu truyền thống đạt hiệu quả cao mẹ hãy cho bé ăn có chừng mực, cố gắng đa dạng thực đơn theo từng giai đoạn phát triển.
? Xem nhiều hơn: Trẻ mấy tháng ăn dặm? Cho trẻ ăn dặm thế nào?
