“Bé nhà mình thường xuyên ốm vặt. Mình muốn bổ sung vitamin C cho trẻ nhưng chưa biết cách”, “Bé rất lười ăn hoa quả. Mình có nên cho con uống vitamin C không?”. Nếu bạn cũng thắc mắc như vậy thì hãy cùng Fitobimbi khám phá trong bài viết hôm nay nhé! Chúng mình sẽ giúp bạn hiểu hơn về cách bổ sung vitamin C hợp lý cho trẻ.
Vai trò của vitamin C với trẻ dưới 1 tuổi
Lợi ích của vitamin C đối với sức khỏe mà các bậc phụ huynh biết đến nhiều nhất chính là duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh. Tuy nhiên, vitamin C có ảnh hưởng sâu rộng hơn thế tới nhiều hệ cơ quan trong cơ thể. Dưới đây, Fitobimbi sẽ liệt kê 7 vai trò chủ yếu của vitamin C đối với trẻ em, đặc biệt với lứa tuổi dưới 12 tháng.
Tăng cường sức đề kháng
Vitamin C thúc đẩy hoạt động của các tế bào miễn dịch như đại thực bào, bạch cầu trung tính để tiêu diệt mạnh mẽ hơn các vi sinh vật gây bệnh. Vitamin C cũng tăng cường biệt hóa và sản sinh tế bào lympho B và T. Thiếu vitamin C dẫn đến suy giảm khả năng miễn dịch, trẻ dễ bị nhiễm trùng. Các nhà khoa học đã chứng minh rằng bổ sung đầy đủ và thường xuyên vitamin C có thể giảm 14% tỷ lệ cảm cúm ở trẻ em.
Ngăn ngừa thiếu máu thiếu sắt
Cơ thể trẻ cần sắt để cấu tạo tế bào hồng cầu trong máu. Vi chất này đặc biệt quan trọng với trẻ trên 6 tháng tuổi, khi bắt đầu chuyển sang ăn dặm. Bởi lẽ sữa mẹ sau 6 tháng không thể cung cấp đủ sắt cho trẻ, trẻ cần hấp thu vi chất này từ thức ăn. Để hấp thu được sắt, cơ thể trẻ cần vitamin C. Nếu thiếu vitamin C, trẻ sẽ thiếu sắt, từ đó sẽ bị thiếu máu dinh dưỡng.
Duy trì sự khỏe mạnh của hệ thần kinh
Vitamin C tham gia hoạt động dẫn truyền thần kinh bằng cách ảnh hưởng tới nhiều hormone quan trọng của não bộ như dopamine, tryptophan, serotonin, GABA… Khi hàm lượng và hoạt động của những hormone này bị suy giảm do thiếu vitamin C, trẻ sẽ có biểu hiện chậm chạp, cảm xúc bất ổn như cáu gắt, lo lắng, u sầu. Đó chính là lý do trẻ cần vitamin C để duy trì hoạt động và sự phát triển khỏe mạnh của não bộ.
Hỗ trợ hệ xương phát triển chắc khỏe
Bên cạnh vitamin D và canxi, trẻ cũng cần vitamin C để hình thành và phát triển hệ răng xương khỏe mạnh. Vitamin C kích thích tăng số lượng và hoạt động của các tế bào tạo xương, đồng thời ức chế các hủy cốt bào. Do đó, thúc đẩy hệ xương răng của trẻ phát triển và ngăn ngừa loãng xương trong tương lai.
Bền vững thành mạch, giảm thiểu nguy cơ xuất huyết
Collagen là thành phần của tất cả mạch máu trong cơ thể của trẻ. Collagen có vai trò làm bền vững thành mạch, giảm tác động có hại của các chấn thương, va đập. Vitamin C có ảnh hưởng tới hoạt động của collagen. Vì thế, khi thiếu vitamin C, sự bền vững của thành mạch bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trẻ dễ bị bầm tím và vết bầm cũng lâu tan sau va đập. Cũng có những trẻ xuất hiện các chấm, nốt, mảng xuất huyết trên da một cách tự nhiên, không do chấn thương. Trẻ lớn thiếu vitamin C có thể thường xuyên chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam. Vùng lợi của trẻ cũng có thể bầm tím.
Thúc đẩy tốc độ làm lành vết thương
Không chỉ có mặt trên thành mạch, collagen còn là thành phần quan trọng của mô dưới da. Khi trẻ bị thương, trầy xước trên da, collagen sẽ tham gia quá trình làm đầy và làm liền vết thương. Nếu thiếu hụt vitamin C và collagen, quá trình này sẽ bị chậm lại. Mặt khác, trẻ thiếu vitamin C có sức đề kháng yếu hơn những trẻ khỏe mạnh. Đây càng là điều kiện thuận lợi để các vi sinh vật từ môi trường xâm nhập vào cơ thể thông qua vết thương hở.
Chất chống oxy hóa hiệu quả
Vitamin C là chất chống oxy hóa tuyệt vời. Gốc tự do không chỉ có mặt trong cơ thể người lớn. Ngay từ khi sinh ra, gốc tự do đã có thể hình thành và gây hại cho tế bào của cơ thể. Vitamin C là người lính bảo vệ và chống lại các gốc tự do này.
Trẻ dưới 1 tuổi cần bao nhiêu vitamin C mỗi ngày?
Nhu cầu vitamin C hàng ngày thay đổi theo lứa tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe của trẻ. Với trẻ dưới 6 tháng, mỗi ngày trẻ cần 40 mg vitamin C. Khi bước sang giai đoạn ăn dặm (7 – 12 tháng), nhu cầu vitamin C của trẻ tăng lên thành 50 mg.
Cách bổ sung vitamin C cho trẻ dưới 1 tuổi
Với trẻ dưới 1 tuổi, có 3 cách để bổ sung vitamin C cho trẻ: sữa mẹ/ sữa công thức, chế độ ăn và uống bổ sung.
Sữa mẹ và sữa công thức
Sữa mẹ và sữa công thức chứa nhiều vitamin C. Trung bình trong 1 lít sữa mẹ có 50,9 mg vitamin C, thậm chí có thể lên tới 80 mg. Không chỉ giàu vitamin C, sữa mẹ còn là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời với nhiều vitamin, khoáng chất, kháng thể dễ hấp thu. Hàm lượng vitamin C có trong sữa mẹ cao gấp 2 lần lượng khuyến nghị cho sữa công thức. Với sữa công thức, hàm lượng vitamin C thay đổi theo từng sản phẩm, dao động từ 5 – 79 mg/ 100g sữa. Trong khi đó, sữa tươi hầu như không có vitamin C.
Vitamin C dễ bị oxy và rất nhạy cảm với nhiệt độ. Vi chất này dễ mất đi trong quá trình vắt sữa và bảo quản lạnh. Thông thường, hàm lượng vitamin C trong sữa mẹ sẽ giảm 1/3 sau 24h bảo quản tại nhiệt độ 4°C. Sau này, khi hâm ấm lại sữa, vitamin C cũng có thể tiếp tục bị mất đi. Mặt khác, việc vắt sữa khiến không khí dễ dàng tiếp xúc vitamin C, gây ra phản ứng oxy hóa làm hao hụt hàm lượng vi chất này. Đối với sữa công thức, quá trình pha sữa với nước nóng cũng có thể làm giảm bớt lượng vitamin C.
Chế độ ăn
Trái cây và rau xanh là nguồn vitamin C bổ dưỡng cho trẻ và cả gia đình. Hoa quả chứa nhiều vitamin C bao gồm: ổi, kiwi, dâu tây, cam, đu đủ, chanh, bưởi… Những loại trái cây này có vị ngọt dịu và chua nhẹ, chắc chắn được rất nhiều trẻ yêu thích. Bạn có thể cho trẻ ăn hoa quả tươi trong các bữa phụ. Với những trẻ lười ăn hoa quả, bạn có thể thái nhỏ rồi trộn cùng sữa chua, hoặc xay thành sinh tố cho trẻ uống.
Bên cạnh trái cây, rau xanh cũng là thực phẩm rất giàu vitamin C. Súp lơ xanh, cải bó xôi, cải xoăn, cà chua, đậu quả cũng là những lựa chọn phù hợp cho trẻ trong độ tuổi ăn dặm. Bạn có thể luộc rau rồi trẻ tập ăn, vừa bổ sung vitamin C vừa giúp trẻ làm quen với thức ăn thô. Hoặc đơn giản hơn, hãy sử dụng những loại rau này để chế biến thành bột cháo thơm ngon cho trẻ.
Uống bổ sung
Một cách đơn giản và nhanh chóng khác giúp bổ sung vitamin C cho trẻ chính là uống bổ sung. Bạn có thể cho trẻ uống vitamin C đơn lẻ hoặc lựa chọn sản phẩm kết hợp nhiều loại vi chất khác nhau. Trẻ dưới 1 tuổi có khả năng nhai nuốt chưa tốt. Vì thế, bạn nên lựa chọn vitamin C dạng siro, vừa dễ uống vừa dễ hấp thu.
Bổ sung vitamin C cho trẻ như thế nào là hợp lý?
Cách bổ sung vitamin C cho trẻ thay đổi theo lứa tuổi. Dưới đây, Fitobimbi sẽ hướng dẫn bạn cách bổ sung vitamin C hợp lý cho từng giai đoạn phát triển của trẻ.
Với trẻ 0 – 6 tháng tuổi
Lứa tuổi này không cần bổ sung vitamin C bằng đường uống. Sữa mẹ có thể cung cấp đầy đủ vi chất này cho trẻ. Vì vậy, cho trẻ bú mẹ hoàn toàn là cách đơn giản và hiệu quả nhất để bổ sung vitamin C cho trẻ dưới 6 tháng tuổi.
Điều cần lưu ý trong giai đoạn này là bạn phải đảm bảo sữa mẹ có đủ hàm lượng vitamin C. Nhu cầu vitamin C của phụ nữ đang cho con bú là 120mg hàng ngày, gần gấp đôi nhu cầu bình thường của nữ giới khỏe mạnh. Vì vậy, bạn cần tăng cường rau xanh và trái cây vào chế độ ăn. Bạn cũng có thể bổ sung vitamin C bằng đường uống. Tuy nhiên, một số nghiên cứu chứng minh rằng vitamin C từ thực phẩm được cơ thể bạn hấp thu và đi vào sữa mẹ tốt hơn so với vitamin C từ viên uống bổ sung.
Tốt nhất nên cho trẻ bú mẹ trực tiếp để hấp thu tối ưu vitamin C. Nếu bạn muốn vắt sữa và bảo quản lạnh, hãy cho trẻ sử dụng càng sớm càng tốt. Đồng thời, bạn cũng nên tìm hiểu và tuân thủ đúng nhiệt độ bảo quản và cách hâm ấm lại sữa để giảm thiểu lượng vitamin C mất đi. Nếu trẻ sử dụng sữa công thức, bạn nên đọc kỹ hướng dẫn pha sữa và không nên sử dụng nước quá nóng.
Với trẻ 6 – 12 tháng tuổi
Với lứa tuổi ăn dặm, bạn có thể bổ sung vitamin C cho trẻ thông qua chế độ ăn và uống trực tiếp. Ưu tiên cho trẻ tiếp nhận vitamin C từ rau củ và hoa quả vì dễ hấp thu đồng thời rèn luyện cho trẻ thói quen ăn uống lành mạnh. Tiếp tục cho trẻ bú mẹ hoặc uống sữa công thức để vừa tiếp nhận thêm vitamin C vừa tăng cường năng lượng. Không nên lựa chọn sữa tươi vì không có vitamin C và khoáng chất lại chứa nhiều đường.
Bạn cũng có thể cho trẻ uống bổ sung vitamin C. Cách này đặc biệt cần thiết với những trẻ biếng ăn kéo dài, lười ăn hoa quả, rau xanh hoặc có các bệnh lý kèm theo như viêm ruột, tiêu chảy, hay ốm vặt…
Lưu ý để trẻ không ngộ độc vitamin C
Mặc dù thiếu vitamin C gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng với trẻ nhưng cho trẻ uống quá liều vitamin C cũng nguy hiểm không kém. Khi phải tiếp nhận liên tục một lượng lớn vitamin C, trẻ có thể bị nôn và tiêu chảy. Vitamin C dư thừa được đào thải qua nước tiểu. Tuy nhiên, chính quá trình này sẽ tạo thành tinh thể oxalat lắng đọng tại đường tiết niệu, gây sỏi thận, sỏi niệu quản hoặc bàng quang. Dư thừa vitamin C dẫn đến hấp thu và tích tụ quá nhiều sắt trong cơ thể trẻ. Sắt sẽ lắng đọng tại tim, gan, tụy, tuyến giáp, não bộ và dần dần giết chết những cơ quan này.
Do đó, bạn tuyệt đối không cho trẻ dưới 6 tháng tuổi uống vitamin C. Đồng thời lưu ý lấy đúng liều lượng trước khi cho trẻ uống. Cần theo dõi trẻ trong thời gian uống vitamin C. Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường như nôn trớ, tiêu chảy, quấy khóc không rõ nguyên nhân thì nên dừng uống, theo dõi sát và đưa trẻ tới các cơ sở y tế để kiểm tra.
Như vậy, lời giải cho câu hỏi “Bổ sung vitamin C cho trẻ dưới 1 tuổi bằng cách nào?” rất đơn giản. Bố mẹ chỉ cần ghi nhớ 3 cách sau để bổ sung hiệu quả vitamin C cho trẻ. Thứ nhất, cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Thứ hai, tăng cường nhiều hoa quả, rau xanh khi trẻ bắt đầu ăn dặm. Và cuối cùng là bổ sung vitamin C cho trẻ bằng đường uống, đặc biệt với những trẻ có nguy cơ cao thiếu hụt vi chất quan trọng này.
Xem thêm:
